Мобилните телефони секој ден стануваат се поголема пречка за наставниот процес. Поради неконтролирано користење на телефоните често пати доаѓа и до тепачки и навреди меѓу учениците. Ова го потврдуваат директори на училишта и ученици чии врсници биле вмешани во тепачки.

Ги земаат телефоните во училиште, а потоа се тепаат, ова не е добро за учениците. Особено момчињата минатата година имаа многу проблеми. Се караа, навредуваа, потоа дошле тука и се тепаа, вели една ученичка.

Прашани од Алсат-М, учениците од основно и средно образование се поделени околу тоа дали телефоните треба да бидат дозволени во училиште.

„Може да се земе во училиште, но не и да се користи. Зошто треба да се земе во училиште? Може да ни е потребен за итни случаи, на пример, некој кој е далеку.“

Некои училишта воведоа забрана за користење на телефони во текот на часовите. Во О У „Адем Јашари“ во Чаир оваа иницијатива е поздравена, а во гимназијата „Јосип Броз Тито“ се подготвуваат идеи за тоа како би изгледале рафтовите за чување на телефоните, велат дел од учениците.

„Донесена е одлука, освен учениците кои нема да можат да користат телефони на часови, тоа да важи и за наставниците, кои исто така нема да ги користат телефоните на часови. Ова на почетокот е дочекано добро, треба да бидеме сите во еден збор и да го почитуваме докрај. Проблем е на 400 телефони да им најдеме место за да ги чуваме, добро е секој да го носи во ташна“, вели Халил Палоши, директор на О.У “Адем Јашари“-Чаир.

Од МОН велат дека се отворени и ја поздравуваат секоја иницијатива, идеја или предлог во насока на подобрување на квалитетот на наставата. За разлика од Македонија, во Албанија почнувајќи од ова година во училиштата е воведена забрана за користење телефони и предвидени се казнени мерки за непочитување на правилото и за учениците и за наставниците. Пред извесно време ваква пракса беше воведена и во Франција.

Практиканството ќе се уредува со закон. Надлежните уверуаат со тоа младите до 29 години кои ќе одат на пракса во фирмите да бидат заштитени од било кавки злоупотреби.

Максималниот ангажман ќе може да биде 6 месеци, а за тоа практикантите ќе добиваат и паричен надоместок.

За ангажман до 3 месеци тој ќе изнесува по 5.000 денари, ако останат и наредните три ќе добиваат по 12.000 денари.

Од бизнис секторот тврдат дека средствата кои ќе ги обезбедат за паричен надоместок за практикантите нема да прествауваат финансиски товар за фирмите.

Според надлежните како и во светото така и во Македонија практиканството дало добри резултати, само што кај нас не било регулирано со закон. Од 2017 од вкупно 900 млади лица кои биле вклучени во програмата за пракса заклучно со 30 јуни годинава вработени се 50 отсто од нив или 445 лица.

Инаку и со другите законски измени се намалува границата за пензионирање на уште една професија.

Наместо на 58, рударите ќе може да се пензионираат на 50 години. Со измените на Законот за пензиско и инвалидско осигирување, на рударите кои работат во подземен коп за пензионирање ќе им биде доволен и работен стаж од 35 години за жени, односно 40 за мажи, а за секоја година ќе биде пресметуван бенефициран стаж.

“Пропорционално се намалува и времето поминато на работа со бенефициран стаж. До сега тие требаше да акумулираат неколку години за да го остварат бенефицираниот стаж на пример 12 или 18 години. Сега за секоја година се пресметува бенефициран стаж и така побргу ќе навршат 40 години бенефициран стаж и ќе може да заминат во пензија”, вели Мила Царовска, министерка за труд и социјална политика.

Новите законски измени во текот на следните две години ќе овозможат околу 100 рудари да заминат во пензија.

Во Република Македонија, рударството е многу значајно индустриско производство и како сектор учествува со 8,31% во индустриското производство, а во рударскиот сектор се вработени околу 10.000 лица.

За увид во листата на сите други професии за кои важи бенефициран стаж, кликнете тука.

Што содржат најновите измени на Законот за работни односи?

Со новите измени на Законот за работни односи се воведуваат повеќе новини кои директно се однесуваат на договорот за вработување, годишниот одмор на работниците, исплатата на приправниците, пробната работа, испратнината…

Со членот 1 се доуредува прашањето со кое се проширува забраната за дискриминација на работниците вработени на определено време – забраната да не се однесува само на условите за вработување туку и на останатите права и обврски кои произлегуваат од работниот однос.

Во членот 2 се пропишува дополнителна заштита за дете под 15-годишна возраст или дете кое не завршило задолжително образование во смисла истото да може да учествува во активности кои со закон е утврдено дека може да ги извршува, не подолго од 2 часа дневно, односно не подолго од 12 часа неделно, а за време на училишен распуст не подолго од 6 часа дневно, односно не подолго од 30 часа неделно, при што задолжително треба да му се обезбедат две непрекинати работни недели на одмор.

Со членот 3 се намалува времетраењето на рокот за пријавување на јавниот огласод 5 работни дена на 3 работни дена.

Членот 4 предвидува обврзувачка содржина на договорот за вработување, со што работниците со потпишување на договорот точно ќе ги знаат правата и обврските во согласност со договорот за вработување.

Со членот 5 се намалува периодот на пробна работа од 6 на 4 месеци.

Со членот 6 се допрецизира причината кога работодавачот мора да го предупреди работникот во постапка пред откажување на договорот за вработување, односно при постоење на лична причина на страна на работникот.

Со членот 7, со кој се дополнува членот 76, се дава правен основ престанокот на работниот однос од деловни причини да се врши врз основа на критериуми утврдени со колективен договор и критериуми за заштита на инвалидни лица, самохрани родители и родители на деца со посебни потреби.

Со членот 8 се врши утврдување на рокот во кој работникот треба да го подобри своето работење (15 дена) од приемот на писменото предупредување дадено од страна на работодавачот. Со ова се воведува разумен рок со цел да се избегнат злоупотребите од страна на работодавачите отказот да го даваат набрзо/непосредно по дадено предупредување.

Со членот 9 се врши прецизирање во членот 88, кој ги уредува минималните отказни рокови, при што во случај на откажување на договорот за вработување од страна на работникот, отказниот рок е еден месец, но само во случаи по писмено предупредување и ако не настанала некоја од причините предвидена со членот 100 (необезбедување на работа повеќе од 3 месеци, исплаќање на намалена плата најмалку 3 месеци, необезбедување на заштита при работа на работникот откако ја побарал и сл.).

Во членот 10 се изедначуваат роковите за застареност на отказот на договорот за вработување поради причини на вина на страна на работникот со рокот на застареност од лични причини.

Со членот 11 се дополнува членот 96 со одредби со кои се обезбедува заштита од злоупотреба од страна на работодавачот при отказ на договорот од деловни причини, како и дополнителна заштита на работникот на кој му престанал договорот за вработување од деловни причини со давање на приоритет за вработување при потреба за вршење на истите работи.

Со членот 12 се менува членот 97, со кој се регулира исплатата на испратнината во случај на откажување на договорот за вработување од деловни причини, при што висината на испратнината се зголемува од 12,5 % до 25 % во зависност од годините поминати во работен однос.

Со членот 13 се менува ставот 3 од членот 104, со кој се прецизира рокот за поднесување на писмена изјава за продолжување на договорот за вработување.

Со членот 14 се врши измена на членот 114, односно се зголемува процентот на минималниот износ на плата за приправник од 40 % на 70 %.

Со дополнувањето на членот 128 се допрецизира значењето на терминот соодветна храна за работник кој работи ноќно време, преку утврдување на надоместок на трошоци за исхрана во висина од 20 % од просечната нето-плата по работник исплатена во Република Македонија во претходната година, и тоа само за деновите кога работникот работи ноќе (член 15). Со истиот член се прецизира дека работникот не може да се распореди на ноќна работа доколку нема јавен превоз, а работодавачот не обезбедува услови за превоз до и од работа.

Со членот 16 и со бришењето на ставот 3 од членот 138 се овозможува еднаквост на правото на користење на годишен одмор на работниците кои работат шест дена во неделата со работниците кои работат пет дена во неделата.

Со членот 17 се надминува неусогласеноста на ставот 3 од членот 141 со ставот 2 од истиот член во поглед на времетраењето на делот на годишниот одмор кој треба да биде искористен во текот на календарската година за која се дава одморот.

Професорите во Финска имаат автономија и треба сами да смислат наставен план, а во Словачка треба да ги научат децата да ја сакаат природата, па така минуваат по една седмица надвор од градот и учат работи за околината.

Професијата наставник е една од најодговорните во светот, а треба да биде и една од најпочитуваните.

Иако целта на сите им е да го пренесат знаењето на помладите, работниот ден на наставниците во секоја земја е различен, па така во Јапонија тие работат по 54 часа неделно, додека во Франција само 18.

Какви се платите на наставниците во државите низ светот:
Луксембург – 10.000 евра

На наставниците се гледа како на интелектуална елита. Тие често студираат надвор и вложуваат многу во својата себенадградба. Во едно одделение не смее да има повеќе од 15 деца.

Германија – 6.000 евра

Ова е ценета професија во Германија. На децата им се дава многу малку домашни задачи, затоа што Германците веруваат дека ако децата седат долго во училиште, потоа треба да имаат слободно време за игра и забава.

Канада – 5.500 евра

Наставниците се авторитет и се ценат таму. Тие постојано се дообразуваат, а неделно работат по просечно 45 часа.

Јапонија – 5.250 евра

Во Јапонија покрај за образование, наставниците се должни на децата да им ги пренесат и традиционалните јапонски вредности и постојано се под будното око на јавноста. Јапонските наставници работат по дури 54 часа неделно.

Финска – 3.900 евра

Финските наставници имаат комплетна автономија и тие си подготвуваат наставен план независно еден од друг. Дури се во позиција да им помагаат на децата и да ги насочат при изборот на идната професија. Работат по 32 часа неделно и даваат малку домашни задачи.

Франција – 2.200 евра

Во Франција наставниците се во високата средна класа. По 6 години работа во едно училиште тие може да земат одмор од 1 година и да го задржат работното место. Има инспектори кои го проверуваат нивниот напредок и одредуваат на кое од 12-те нивоа се.

Словачка – 700 евра

Платите на наставниците во Словачка се дури под просекот за оваа држава и статусот на професијата во општеството не е на нивото на кое треба да биде. Инаку, таму се практикува 1 седмица напуштање на училиштето и минување време во природа, каде децата ја набљудуваат околината и учат работи за неа.

Кенија – 450 евра

Платите на наставниците во Кенија се меѓу највисоките во Африка, но и покрај тоа во училиштата има недостиг од наставници. Има само по 4 во едно училиште и предаваат по повеќе предмети наеднаш.

Македонија – околу 340 евра

Платите на наставниците во Македонија варираат во зависност од фондот на часови кои го имаат, но се движат околу 21.000 денари и не се на нивото на кое треба да бидат. Професијата не е доволно ценета и наставниците треба да имаат повеќе автономија за креативно организирање на наставата.

Огромна студија направена меѓу 40.000 работници во 300 компании со отворен работен простор покажа дека тие не се ефикасни!

Еве како компаниите гледаат на канцелариите од иднината:

Работата на далечина ќе биде нова норма. Според истражувањето, 83% од работниците не мислат дека треба да бидат во канцеларија за да бидат продуктивни, а 38% изјавиле дека повеќе би уживале во својата работа ако им се дозволи да работат од далечина

Физичкиот простор ќе се намалува. Се повеќе компании ќе се префрлат на соработнички модел на канцелариски простор, со работни простории кои собираат тимови, поттикнуваат разговор и создаваат подобри идеи.

Традиционалните работни маси ќе изчезнат. Луѓето се повеќе ќе прифаќаат опкружување кое одговара на потребите, без разлика дали тоа е маса во кафуле или соработнички простор.

Работното време е застарен концепт. Работниот ден повеќе не е од 9 до 17, туку 24 часа. Миленијаците се спремни да прифатат и помала плата во замена за флексибилно работно опкружување.

Реалноста денес е дека повеќето вработени би сакале да работат од дома или од некое кафуле отколку во отворен работен простор со десетици или стотици колеги. Бројни студии покажаа дека канцелариите со отворен простор се лоши за продуктивноста и не се економични. Последното истражување воедно е и најобемно и завршува со следниот заклучок:

“Затворените канцеларии го надминаа концептот на отворена канцеларија во повеќето аспекти за квалитет на внатрешен простор, особено во поглед на акустика и приватност“. Освен буката и прекините во работа, луѓето не ги сакаат отворените канцеларии затоа што има премногу причини да се одвлече вниманието на вработените, да се намали концентрацијата и да се загрози аналитичкото размислување и креативност.

Очигледно е дека посто врска меѓу продуктивноста и задоволството од работно место и типот на канцелариски простор. Ако сакате вработените да сакаат да доаѓаат на работа – дајте им приватни канцеларии или барем кабини со прегради кои нудат доза на приватност!