Цените на храната во светот во октомври трет месец по ред бележат раст и се искачија на нов десетгодишен максимум, повторно предводени од растот на цените на житарките и растителните масла, објави денеска Агенцијата за храна на Обединети нации.

Индексот на цените на храната на Организацијата за храна и земјоделство (ФАО), кој ги следи најтргуваните меѓународни цени на храната во светот, во просек изнесуваше 133,2 поени минатиот месец во споредба со ревидираните 129,2 за септември.

Бројката во септември претходно беше 130,0.

Порастот на цените на храната во октомври е највисок индекс од јули 2011 година. На годишна основа во октомври индексот се зголеми за 31,3 проценти.

Цените на земјоделските производи драстично пораснаа минатата година, поттикнати од доцнењето на жетвата и високата побарувачка.

Периодов е неактуелен и некомпатибилен да се зборува и да се лицитира со минималната плата во услови на пандемија и при намалена продуктивност на компаниите, а одредбите од новиот закон за работни односи треба да бидат прецизни со компромис меѓу договорните страни работодавач и работник и не треба да брзаме со усогласувањето со директивите на ЕУ, констатираа од Организацијата на работодавачите на Македонија по денешната деловна средба во Прилеп со компаниите во прилепскиот регион.

Организацијата направи мини анкета меѓу своите членки во која го побара нивното мислење во однос на минималната плата. Овде се зборува за минимална плата, а не за покачување на платата. Сите работодавачи сметаат дека минималната плата може да се движи во моменталните граници. Со самото тоа што би се направиле корекции во минималната плата, би предизвикале токму одлив на кадарот, оној едуциран и висококвалитетен кадар, бидејќи ќе се доведе до еден тип на „урамниловка“, кој е неактуелен, секако, и од таа причина сметаме дека минималната плата не е причина за зголемување на платата, изјави Владанка Трајкоска, претседател на Организацијата на работодавачи на Македонија.

Енергетската криза ќе се одрази негативно во стопанството, а надежта е во владините мерки. Компаниите очекуваат и одредено растоварување во поглед на акцизите.

Сите ги гледаме актуелностите со енергетската криза и дека Владата ги прави сите напори да не дојде до таа криза. Сметам дека енергетската криза секако ќе се одрази врз работењето на компаниите, доколку настане, но да се надеваме дека сите мерки ќе бидат преземени за стопанството да функционира во рамките на своите можности. Ангажирањето на работниците зависи од продуктивноста, работењето и пазарите кои им се отворени на компаниите. Доколку имаме пазари и доколку сме економски стабилни, сметам дека нема да има дополнителни отпуштања на работниците. Чувствуваме дека на товар на работодавачите се сите оптоварувања, како даночни и економски. Затоа побаравме Владата и институциите кои работат во тој дел, да застанат зад стопанството, да преземат одреден товар врз себе, а дел од тоа е и акцизата, рече Трајкоска.

Од Владата во повеќе наврати потврдија дека премиерот веќе најави дека до крајот на годината минималната плата ќе биде 18 000 денари. Додаваат дека тоа е утврдено преку дијалог и во согласност со социјалните партнери. Сојузот на синдикатите на Македонија бараат минималната плата да биде најмалку во висина од 60% од просечната плата.

Моловите во недела и на празник ќе работат до 20, а не до 18 часот како што предложи Министерството за економија.

Измените на Законот за трговија со кои за најголемиот дел од трговците неделата ќе биде неработен ден утре се на дневен ред на собраниска седница, а новината во врска со продолжување на работното време за два часа е резултат на вграден амандман предложен од група пратеници од владејачкиот блок, во текот на расправата во надлежните собраниски комисии – за европски прашања и законодавно-правната.

Како што стои во предлогот кој треба да го изгласаат пратениците, од 10 до 20 часот во недела ќе можат да работат продавниците, киосците и штандовите во трговските центри (молови) кои имаат минимална ефективна површина за трговија на мало од 8.000 квадратни метри.

Но, за дозволата за работа во недела продавачите во моловите и самите молови ќе ѝ плаќаат на државата.

Спроведувањето на законот од страна на одделните субјекти (трговските субјекти во состав на моловите и самите молови) повлекува материјална обврска во корист на Буџетот, во висина од 2 отсто од вкупниот промет остварен во недела и на празници, во претходната година, стои во предлогот за измени на законот, кој е втора точка на дневниот ред на утрешната собраниска седница.

Во законот е наведено дека средствата што ќе се соберат на тој начин се наменски, ќе се користат за инвестирање во детски градинки.

Освен новото работно време на моловите, кое патем речено би било само два часа покусо од сегашното, во предложениот закон нема други новини. Останува членот со кој оние кои ќе работат во недела ќе добиваат две дневници, односно најмалку 100 проценти за секој одработен час и еден слободен ден во текот на неделата. Останува и правилото малопродажбата и големопродажбата во недела да се под клуч, а освен моловите да можат да работат и специјализираните продавници или киосци за продажба на сладолед, колачи и апетисани, цвеќиња, сувенири, филигранство, весници и цигари во туристичките места утврдени со Законот за туристичка дејност, продавниците на бензинските станици кои продаваат храна, пијалаци и тутун, штандовите и киосците за време на спортски настани, фестивали, манифестации, саеми и на јавни проекции на кинематографски дела, продавниците за трговија на мало со храна (без зеленчук и овошје), пијалаци и тутун во кои трговијата се врши лично само од сопственикот на продавницата и зелените пазари.

Ако пратениците денеска ги изгласаат измените на Законот за трговија, продавачите всушност ќе бидат први кои ќе ги почувствуваат благодатите на неделата како ден за неделен одмор. Останатите вработени, како во приватните компании, така и во јавната управа, со исклучок на оние кои не смеат да го прекинат работниот процес, на недела како работен ден ќе почекаат. Измените на Законот за работни односи со кои се утврдуваат правилата за работење и неработење во недела подолго време се „заглавени“ во матичната собраниска Комисија за труд и социјална политика. Со тоа, измените допрва треба да добијат виза од Комисијата, за потоа да одат на собраниска седница.

Инаку, со тие измени и за останатите вработени во државата се применува истиот принцип како и за трговците, со таа разлика што за работа во недела наместо двојна, ќе добиваат за 50 проценти зголемена дневница.

Според Министерството за труд и социјална политика, кое е автор на предложените измени на Законот за работни односи, во неделите би одморале околу 92 процента од вработените во државата.

Граѓаните на Србија, Северна Македонија и Албанија од идната година може да се сметаат на единствена работна дозвола и единствен информативен систем, соопшти денеска претседателот на Стопанската комора на Србија, Марко Чадеж.

Според Чадеж, како што јави дописникот на МИА од Белград, во сите три земји се гледа политичка волја, а направени се и многу конкретни работи.

Поради тоа денеска очекувам добри вести. Се усвојува патоказ со многу специфични задачи – што да се направи за ниту еден камион да не застанува повеќе на границата, а тоа е она што ни овозможува да растеме, ни овозможува раст на економијата. Имаме проблеми со работната сила. Пазарот на трудот станува навистина проблематичен. Мора да најдеме, за да го прошириме бизнисот, да правиме нови зделки, треба да имаме простор каде ќе ја реализираме работата и луѓе со кои ќе ја реализираме работата. Превозот е се поскап, а она што е веќе направено во рамки на Отворен Балкан, го скрати патот од почетокот на иницијативата до денес меѓу овие три земји – патот на камиони, стоки кои почнуваат да излегуваат од Албанија и да стигнуваат до Србија, за цел ден, што им заштеди пари на компаниите, , нагласи Чадеж пред денешната средба во рамки на иницијативата Отворен Балкан и додаде дека иницијативата Отворен Балкан е клучна за опстанокот на економијата и работните места во Србија.

Тој најави дека на денешната средба ќе присуствуваат 22 компании од Србија, Албанија и Северна Македонија од различни области.

Ќе има компании од секторите земјоделство, метална индустрија, електроника, информатика, градежна индустрија. Самите велат, ова ни е потреба. Оние со кои разговараме денеска вработуваат 50.000 луѓе и се заинтересирани да продолжат понатаму. Сфатија дека оваа иницијатива навистина има смисла, истакна Чадеж.

Негова оценка е дека иницијативата опстојува иако премиерот Зоран Заев „го нема“ и Северна Македонија ќе ја претставува вицепремиерот Никола Димитров.

Она што е добро од иницијативата е што администрациите учествуваат со полна сила. Имав можност да видам како се координираат и ние сме дел од тој координативен механизам за усогласување на сите договори – од работни дозволи до проток на стоки и навистина можете да видите колку јавната администрација во сите земји се обидува да направи што повеќе договори, рече Чадеж.