Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,54% во однос на одлуката од 2.1.2024 година.

Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 1,355%, кај дизелот за 2,341%, кај екстра лесното масло за 2,138% и кај мазутот зголемувањето е за 0,219%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,566%

Од 10.1.2024 година од полноќ часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:

• Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 77,00 (денари/литар)
• Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 79,00 (денари/литар)
• Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 72,50 (денари/литар)
• Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 72,00 (денари/литар)
• Мазут М-1 НС 41,517 (денари/килограм)
• Малопродажните цени на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалуваат за 1,00 ден/лит.
• Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95 не се менува.
• Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-98 се намалува за 0,50 ден/лит.
• Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 0,281 ден/кг и сега ќе изнесува 41,517 ден/кг. 

Според податоците на Државниот завод за статистика, Индексот на трошоците на животот во 2023 година, во однос на 2022 година, бележи пораст од 9.4 %, а индексот на цените на мало е 7.0 %.

Индексот на трошоците на животот во декември 2023 година, во однос на претходниот месец, изнесува 100.2, додека индексот на цените на мало 101.0.

Според Државниот завод за статистика, пораст на индексите е забележан во групите: Мебел, покуќнина и одржување на домаќинствата за 13.6 %, Ресторани и хотели за 12.7 %, Храна и безалкохолни пијалаци за 11.7 %, Разновидни стоки и услуги за 11.6 %, Домување, вода, електрика, гас и други горива за 10.4 %, Алкохолни пијалаци, тутун и наркотици за 8.0 %, Рекреација и култура за 6.7 %, Здравје за 4.6 %, Облека и обувки за 4.4 %, Образование за 2.9 %, Комуникации за 1.1 % и Транспорт за 0.5 %.

Движењето на индексот на цените на мало во 2023 година, исто така, беше различно кај одделни групи производи.

Пораст на индексите е забележан во сите групи: Индустрископрехранбени производи за 12.5 %, Пијалаци за 9.7 %, Земјоделски производи за 8.5 %, Услуги за 6.0 % и Индустриско-непрехранбени производи и тутун за 5.3 %. 

Со развојот на технологијата, платежните картички стануваат сѐ попопуларни и практични начини за плаќање на разни добра и услуги. Но, дали сте сигурни дека вашата картичка е заштитена од злоупотреба и од кражба?

Дали сте подложни на ризик од идентитетска кражба или фраудулентни трансакции? Дали сте задоволни со ограничувањата на износот за контактното плаќање?

Ако сакате да имате повеќе сигурност и удобност при плаќање, тогаш биометриските платежни картички можат да бидат вистинско решение за вас. Ова се картици кои ги користат вашите биометриски податоци, како отпечаток од прст, за да го потврдат вашето лично присуство и да го автентицираат плаќањето. На овој начин, вие не треба да внесувате ПИН или потпис, туку само да го допрете прстот на сензорот на картицата. Ова ви овозможува да плаќате брзо и безбедно, без да се грижите за губење или кражба на картицата.

Биометриските платежни картички се веќе достапни во некои земји, како Шведска, Франција и Полска, а се очекува да се прошират и во други делови на светот.Во Македонија, исто така има интерес за воведување на оваа иновативна технологија, која би можела да ја подобри дигиталната економија и да ја зголеми финансиската инклузија.Економските експерти велат дека биометриските платежни картички нудат многу предности за потрошувачите и трговците.

Повисока сигурност. Биометриските податоци се единствени за секоја личност и не можат да се фалсификуваат или копираат. Ова значи дека нема опасност од идентитетска кражба или неовластени трансакции, бидејќи само вие можете да ја користите вашата картица. Поголема удобност. Биометриските платежни картички ви овозможуваат да плаќате контактно, без да се ограничувате со износот. Вие не треба да памтите или да внесувате ПИН, туку само да го допрете прстот на картицата. Ова ви заштедува време и напор при плаќање. Подобра хигиена. Биометриските платежни картички ви помагаат да избегнете допир со терминалите за плаќање, кои можат да бидат извор на бактерии и вируси. Ова е особено важно во време на пандемија, кога сите сакаме да го намалиме ризикот од зараза, објаснуваат експертите.

Биометриските платежни картички се во согласност со меѓународните стандарди и регулативи за платежни системи, како и со приватноста и заштитата на податоците.

Според познавачите, биометриските платежни картички се следниот еволутивен чекор во областа на платежните технологии, кој би можел да го промени начинот на кој плаќаме и да ни го олесни секојдневниот живот.

Колку пари ви требаат на старост? Не постои општ одговор на ова прашање, но постои правило кое може да послужи како водич - Правило 10. Што се крие зад тоа?

Колку пари треба да заштедите за пензионирање за да одржите удобен начин на живот како што стареете? Ова е прашање кое загрижува многу луѓе, а на него се осврнаа и финансиските експерти во Fidelity Investments.

Тие развија формула заснована на претпоставката дека едно лице заштедува 15 отсто од својот приход годишно почнувајќи од 25 години, инвестира во просек повеќе од 50 отсто од своите заштеди во акции во текот на својот животен век и се пензионира на 67 години.

Целта е начинот на живот пред и по пензионирањето да остане ист, а иако моделот не може да се пренесе на сите во Германија, сепак суштината е интересна.

Цел: Заштедете десет пати повеќе од последниот годишен приход

Врз основа на овие претпоставки, експертите проценуваат дека 10 пати повеќе од вашиот приход пред пензионирање до 67-та година, заедно со другите мерки, треба да ви помогнат да имате доволно приходи за да избегнете финансиски тешкотии додека стареете.

Конкретен пример: Ако заработувате 50.000 евра годишно непосредно пред пензија, треба да имате 500.000 евра заштеда. Звучи како многу.

Така мислат и експертите за Фиделити.

Но, тие предлагаат да го направите следново: Заштедете го барем еднаш годишниот приход до 30-тата година, три пати до 40-тата година, шест пати до 50-тата година и осум пати до 60-тата година. Но, тоа е само правило кое зависи од тоа кога сакате да се пензионирате, какви права имате и колку долго живеете.

Проблемот со ова правило: Животот е полн со изненадувања, и негативни и позитивни

Би било фантастично кога секој би можел да издвои еден или повеќе годишни приходи во текот на децениите, но за жал ова обично функционира само во теорија. Кризите, децата и болестите се теми кои го оневозможуваат придржувањето до таков план. Осцилациите во стапката на заштеда се сосема нормални. Има и други фактори надвор од наша контрола: економски развој, цени на берзата, добра и лоша среќа.

Сите планирања за пензионирање се засноваат на претпоставки. Повеќето од овие претпоставки ќе се покажат погрешни со текот на времето. Но, тоа е во ред.

Неизвесностите се дел од процесот. Поради оваа причина, не треба да дозволите да бидете обземени од грижи. Најважното нешто што треба да направите како млад човек е да започнете да штедите. Што порано тоа подобро.

Колку порано инвестирате, толку повеќе време имате за успешно да изградите богатство. Фондовите со широк спектар и ETF се идеални за ова. Ако инвестирате со децении, имате доволно време да ги надминете кризите и да доживеете подеми, пишува магазинот Fenix.

Имате корист и од каматата, односно профитот што го остварувате преку каматата. Колку порано инвестирате, толку повеќе ќе имате корист од тоа. Накратко: никогаш не е рано да инвестирате во вашата иднина, но во одреден момент може да биде предоцна.

Единственото прашање е: Колку треба да заштедите?

Доколку околностите дозволуваат, вашата стапка на заштеда треба да биде двоцифрен процент од вашиот нето приход т.е. најмалку 10 проценти. Тие 10 проценти се разумни, но секако 15 или 20 проценти се уште подобри. Но, ако навистина успеете разумно да инвестирате просечно 10 отсто од вашиот приход, дефинитивно треба да бидете во добра форма во повозрасните години.

ФОТО: Unsplash