Вкупно 2,35 милиони евра ќе вложи државата за поддршка на 84 микро и мали стартап компании, соопштија вицепремиерот за економски прашања, Фатмир Битиќи, министерот за економија Крешник Бектеши и директорот на Фондот за иновации и технолошки развој (ФИТР), Јован Деспотовски.

Тие синоќа ги презентираа 84-те стартап компании што ќе добијат финансиска поддршка од ФИТР на јавниот повик „Стартапувај 2“.

Во рамките на овој повик, во првиот бран беа поддржани 53 компании, но поради квалитетниот број апликации по препорака на Комитетот за одобрување на инвестиции, беа обезбедени дополнителни милион евра, за поддршка на уште 31 микро и мали стартап компании. Вкупниот обем на инвестиции изнесува над 3 милиони евра, од коишто 77 отсто, односно 2,35 милиони евра се средства што ги обезбедува Владата во соработка со Светска Банка, а 23 проценти или речиси 702.000 евра ќе ги обезбедат самите компании.

Своите искуства и успешни приказни на настанот во Музејот на современа уметност ги споделија Симона Николова од „Уретани“ и Игор Томовски од „Пајл Контрол“, чии компании беа избрани на првиот повик „Стартапувај“. Тие веќе успешно работат и на меѓународните пазари, а за нив поддршката од државата и Фондот, како што рекоа, била клучна за развој и напредок. Со своите говори ги мотивираа сите да се охрабрат и да аплицираат бидејќи како што велат процесот е транспарентен и беспрекорен, а техничката поддршка од Фондот особено значителна.

-Верувам дека изминатите три години, покажавме и докажавме како треба и како се поддржуваат луѓето кои имаат добри идеи. Го етаблиравме Фондот за иновации како дом за секој храбар, млад човек со конкретна идеја. Во портфолиото на Фондот, само во овие 3 години, заедно со овие кои денес ги објавуваме, поддржани се или ќе се поддржат повеќе од 500 домашни компании, во најголемиот дел станува збор за микро и мали фирми, што е навистина неспоредливо со периодот пред 2017 година, кога беа поддржани само 30-ина компании. Притоа, ова се компании кои ќе реализираат проекти во вредност од 73 милиони евра, вкупен обем на инвестиции, и влог на компаниите и поддршка од ФИТР, рече Битиќи.

Министерот Бектеши најави зголемена поддршка и нови владини мерки за стартап компаниите во иднина.

-Убеден сум дека имаме многу млади луѓе кои имаат идеи, само треба да ги охрабриме, да им дадеме можност, да не ги спречиме во исполнувањето. На таков начин ќе креираме и подобра економија за нашата држава, но истовремено и подобар животен стандард, подобро платени работни места и  поуспешна држава за сите нас, а утре и за нашите деца, истакна Бектеши.

Тој додаде дека ако пред три години државата не одвојуваше ни 1,5 милиони евра за стартап бизниси, сега, само за една година, буџетот за оваа намена е зголемен 10 пати. Според министерот, ваквите успешни приказни се поттик во иднина да се зголеми буџетот за поддршка на младите за стартап бизниси.

– Токму вие млади луѓе и вашите компании сте она здраво јадро во економијата што ќе не извлече напред. Со вас, од оваа економска криза ќе излеземе посилни. Во овие три години заедно покренавме инвестиции од над 73 милиони евра, од кои над 40 отсто се ваш влог, на домашните компании. Сега, веќе можеме гордо да зборуваме за многу успешни приказни и резултати од работата во изминатите три години. Само во 2019 година фирмите што користат средства од Фондот уплатиле на име придонеси и данок на добивка за 3,5 милиони евра повеќе средства во Буџетот отколку што Фондот исплатил кон проектите. Тоа се 3,5 милиони евра повеќе за болници, училишта, наставен кадар и медицински персонал, за пензии, социјала, рече директорот на Фондот, Деспотовски.

Од денеска се враќаат на работа родителите на децата до шест години, лицата кои користат продолжено породилно отсуство и дел од хронично болните лица. Владата ја донесе оваа одлука пред две недели, откако се отворија градинките и дневните центри за ран детски развој и се утврдија речиси сите протоколи за функционирање во сите сфери, со цел граѓаните да се заштитат од пандемијата од ковид-19.

Одлуката на Владата за враќање на родителите на нивните работни места наиде на реакции кај дел од засегнатите, па по тој повод во неколку наврати родителите организираа и протести. Велат, дел од децата не се запишани во градинка, каде и нема слободни места, нема кој да ги чува и немаат доволно средства да платат негувателки.

Од Владата, пак, нагласуваат дека е обезбедена целосна грижа за децата во градинките, и нелогично и беспредметно е родителите да не одат на работа.

Министерката за труд и социјална политика Јагода Шахпаска синоќа повтори дека дека Владата останува на ставот дека родителите треба да се вратат на работа.

„Со создавањето на услови за сместување на децата во претшколски установи – градинки и дневни центри за ран детски развој, создадовме простор од две недели, до 23 септември, за враќање на сите родители на своите работни места, односно со отворањето на градинките се изгуби смислата зошто родителите би останале дома кога градинките ги отворивме“, изјави Шахпаска.

Таа  потсети дека стартот на градинките почна на 9-ти септември и оти родителите имаа две седмици за да се подготват или своите деца да ги подготват за да тргнат во редовен процес на работа.

„Владината одлука во вонредната состојба за затворање на градинките доведе до ситуација мајките, родителите да останат на продолжено породилно боледување да се грижат за децата. И оттука стоиме на ставот дека со отворање на градинките ова одлука престанува да важи“, потенцираше министерката.

Шахпаска наведе дека согласно Протоколот што беше донесен уште на 29 мај, многу јасно се прецизирани критериумите, условите за згрижување на деца во услови на пандемија со ковид-19.

„На дневно ниво ги контактираме сите градинки, 311 објекти во државата. Нашите информации како министерство не произлегуваат од ФБ групи, ова се базирани на докази, на дневни извештаи, секој ден ја анализираме состојбата како е. Јас одговорно тврдам, ова е состојбата, значи запишани се децата, а не посетуваат градинка, и оттука нашиот апел до сите родители кои го чуваат местото, а не го праќаат детето во градинка значи имаат алтернатива кој да се грижи за тоа дете, да го отстапат на родителите на кои што им е неопходно“, апелираше Шахпаска.

Таа истакна дека протоколите јасно ги дефинираат како условите во градинката, однесување на вработените во градинката, бројот на деца коишто се згрижени почнувајќи од 0-2 години, како и поголемите групи на деца.

Во однос на враќањето на работа на хронично болните лица, министерот за здравство Венко Филипче изјави дека мерките се добро проценети и анализирани пред да се имплементираат.

„Не се враќаат сите на работа, туку лекар специјалист проценува кој ќе оди на работа, а кој не. Не само на кого му е влошена болеста, туку и пациент кој е во фаза на болеста и има тип на хронична дијагноза, со таква шифра, а треба да биде заштитен во следните шест месеци. Затоа ние го сменивме правилникот за боледување во Фондот за здравствено осигурување. Тоа значи дека ги одделуваме хроничните болни кои се во рамките на една категорија и имаат иста шифра на болеста. На пример дијагноза миокарден инфаркт на срце. Пациент имал инфаркт на срце пред пет години, човекот е рехабилитиран и сосема нормално ги извршува животните активности. Тој ја носи истата шифра како пациент кој имал инфаркт пред еден месец и треба да биде на боледување и дополнително заштитен. Таа проценка ја прават специјалистите“, истакна Филипче.

Тој потенцираше дека се враќаат тие кои можат да работат согласно проценката на лекарот специјалист.

Хронично болните пациенти имаа рок до денеска да посетат специјалист за што беа пуштени дополнителни термини во „Мој Термин“ и е-амбуланта, а, како што информираше Филипче, по потреба рокот ќе биде пролонгиран.

Драган Тевдовски поранешниот министер за финансии ќе работи во Меѓународниот монетарен фонд во Вашингтон. Според информациите тој веќе е таму. 

Тевдовски е професор на Економскиот факултет во Скопје. 

Тој беше сменет од позицијата министер за финансии кога премиерот Зоран Заев најавуваше „метла“ на кадри во минатиот владин состав. Во ноември лани беше предложен за нов независен член на Надзорниот одбор на Универзална Инвестициона Банка АД.  

На министерската позиција го наследи непартиска личност, бизнисменката Нина Ангеловска. 

Ангеловска впрочем беше таа која соопшти дека Владата се откажува од прогресивното оданочување што пак го промовираше самиот Тевдовски. Бизнис заедницата замери за тие измени и Тевдовски беше сменет.

Ангеловска пак не доби функција во извршната власт во новиот владин состав. На нејзино место во министерството за финансии седна Фатмир Бесими. Ангеловска не е присутна во јавноста и не се огласува на социјалните мрежи иако претходно беше доста активна. Вчера само ја смени фотографијата на официјалната страница, каде сега стои дека е претприемач, а поранешен министер за финансии.

Ирската комисија за заштита на податоци минатиот месец донела одлука со која Фејсбук не смее да ги „префрла“ приватните податоци на корисниците од ЕУ во САД, туку мора да ги чува на сервери во Европската унија, поради страв дека тие податоци се надгледувани од страна на американската влада.

Ако навистина дојде до примена на ваквата одлука, последиците за корисниците и бројните компании во Европа би можеле да бидат катастрофални, објаснуваат од Фејсбук во тужбата што ја поднеле до Високиот суд во Ирска. 

Во тужбата поднесена од страна на шефицата на Фејсбук за заштита на податоците во Ирска, Ивон Канан, се наведува дека во случај на забрана за пренос на податоци, не е јасно како во такви услови би можеле да продолжат со обезбедување услуги на Фејсбук и Инстаграм во ЕУ.

Накратко, тоа би значело повлекување на овие две популарни социјални мрежи со повеќе од 400 милиони европски корисници од земјите на ЕУ. Таа особено нагласила дека, благодарение на тие мрежи, европските компании оствариле приходи од околу 208 милијарди евра.

Од Фејсбук исто така потсетуваат дека многу други американски технолошки компании ги користат истите методи за пренесување податоци на сервери во САД, но дека ирската комесарка за заштита на личните податоци, Хелен Диксон, го издвоила само Фејсбук и донела одлука што се однесува само на компанијата на Закерберг, пренесува „Zimo“.

Фејсбук подоцна им објасни на медиумите дека најавата за потенцијално повлекување од ЕУ не е закана со која сакаат да извршат притисок на регулаторните тела за промена на нивната одлука, туку нагласува дека компанијата се потпира на пренос на податоци помеѓу ЕУ и САД за да работи со своите услуги. Без тој трансфер на податоци, Фејсбук нема да може да им ги нуди своите услуги на корисниците во Европската унија.