Новите европски дигитални ковид пасоши , дизајнирани да го олеснат движењето на патниците во Европската унија за време на пандемијата, официјално стапија на сила во четвртокот, но системот веќе е на стаклени нозе, бидејќи брзото ширење на делта, вирусот т.н. „двоен мутант“ во Индија ", веќе доведе до нови ограничувања.
Пасошите, официјално наречени европски дигитални ковид сертификати (EUDCC), имаат за цел да го олеснат патувањето низ европскиот блок со намалување на документацијата и отстранување на карантин. Но, од самиот почеток, системот се најде во сенката на делтата, и земјите од ЕУ, сè уште поделени околу патната политика, започнаа да воведуваат свои правила.
Воздухопловната индустрија во вторникот соопшти дека плановите за дигитални сертификати сè уште се „кревки“ и предупреди дека ќе има хаос на аеродромите во текот на летото доколку нема подобра координација, пишува „Еуроњуз“.
Групите што ги претставуваат најголемите авиокомпании и аеродроми во Европа изразија загриженост дека ќе има долги редици за патниците доколку земјите не се координираат правилно со издавање на сертификати. Писмото до лидерите на ЕУ го потпишаа групите АЦИ Европа, како и А А4Е, ИАТА и ЕРА.
„Верификацијата на сертификатот ќе го поткопа непреченото летно патување за европските патници“, рекоа во заедничката изјава. „Бидејќи се зголемува сообраќајот на патници во следните недели, ризикот од хаос на европските аеродроми е реален. „Двојните проверки и недостатокот на алатки за верификација што им се даваат на авиокомпаниите ќе предизвикаат непотребни редици на аеродромите и ќе го продолжат времето за обработка, доколку не бидат адресирани од земјите-членки.
Документот - достапен и во дигитална и во хартиена форма - вклучува информации за вакцинација, тестирање или закрепнување од ковид. Европските граѓани можат да го достигнат тоа ако имаат барем еден од тие три услови. И PCR и антиген тест се препознаваат, а во случај на опоравување од болеста, треба да се приложи позитивен тест за PCR.
„Пасошот“ е бесплатен и се издава на државјани на земји-членки на ЕУ, Швајцарија, Лихтенштајн, Исланд и Норвешка, а може да го добијат и државјани на трети земји кои имаат право на престој или патување во ЕУ. Танјуг известува дека Европската комисија соопштила дека тие биле во контакти со Србија во врска со меѓусебното признавање на сертификатот, но за тоа ќе биде потребно „дополнително време“.
Европската унија разговара со неколку други земји, како што се Обединетото Кралство и Соединетите држави, околу заедничкото признавање на сертификатот.
До средата вечерта, 21 европска земја веќе се вклучија во мрежата на системот - како што пренесува „Јутарњи лист“, меѓу нив се и Хрватска, Грција, Шпанија, Италија и Франција - а шест други беа технички подготвени. ЕК очекува дека, почнувајќи од четврток, сите земји-членки ќе бидат во состојба да издаваат и прифаќаат поминувања, освен Ирска, која доцни поради сајбер нападот.
Затоа се предвидува постепено спроведување на системот, со грејс период од 12 август за земјите од таа држава кои не беа подготвени на 1 јули. Во тој период, другите земји треба да прифаќаат национални документи под услов да ги содржат потребните информации на европско ниво.
Од земјите се бара да прифаќаат вакцини одобрени од Европската медицинска агенција (ЕМА), имено „Фајзер-Бајонтек“, „Модерена“, „АстраЗенека“ и „Џонсон и Џонсон“. Тие исто така можат - иако не мора - да прифаќаат луѓе кои примиле други вакцини овластени во некои земји-членки, на пример руската „Спутник V“ во Унгарија или кинеската „Синофарм“.
Сертификатите треба да ја елиминираат потребата од дополнителни тестови или карантин по пристигнувањето во друга земја, сепак, сè уште е можно членка на ЕУ да наметне ограничувања доколку се наруши здравствената состојба во земјата или регионот од каде што дошол патникот.
Во тој случај, земјата во која дошол треба да ги информира ЕК и друга европска земја, доколку е можно 48 часа пред да стапат на сила ограничувањата.
Информации за условите поставени од одделни земји може да се најдат на Reopen.europa.eu.
Еуроњуз известува дека Португалија, Шпанија и Германија најавија нови ограничувања за патување во обид да се ограничи ширењето на делтата. Германија во вторникот започна со спроведување на нови ограничувања на патниците од Португалија и Русија, што вклучува двонеделен карантин.
Португалија, во која делтата стана доминантен вид - сега е на германската листа на ризични земји, што практично значи дека сите записи од таа земја се забранети. Ослободени се само германски граѓани и жители, кои мора да бидат во карантин две недели кога се враќаат во Германија, наведува „Јутарњи лист“. Оваа одлука на Германија го налути Брисел, а еврокомесарот за правда, Дидие Риндерс рече дека Германија треба прво да се консултира со своите партнери.
Од друга страна, Португалија воведе мерки за невакцинирани Британци, кои од понеделник, 28 јуни, мора да подлежат на задолжителен двонеделен карантин. Велика Британија се најде во фокусот со оглед на растечкиот број на новоинфицирани делта соеви. Според новите правила, секој што патува на копно Португалија, без разлика дали е преку море, копно или воздух, мора да докаже дека е вакциниран или изолиран.
Оваа мерка уследи откако германската канцеларка Ангела Меркел минатата недела го критикуваше Лисабон затоа што им дозволи на британските туристи да влезат во земјата кон средината на мај и почетокот на јуни, додека делтата се движеше во островската земја.
Португалија стана првата европска земја што објави дека варијантата делта сега е доминантна на нејзината територија. Во последниве денови, Португалија објави најголем број нови инфекции од февруари досега. Во Лисабон е продолжено работното време на центрите за вакцинација, додека во јужниот регион Алгарве, омилен меѓу туристите, приватните часови за деца под 16 години се откажани најмалку 12 дена. Илјадници Британци го посетија Алгарве на почетокот на јуни кога на кратко им беше дозволено да патуваат во Португалија.
И Шпанија и Малта нагло ги зголемија ограничувањата за патниците од Велика Британија оваа недела, со што влезот е условен со целосна вакцинација.
Балеарските острови воведоа ограничувања на британските патници, иако Шпанија се спротивставува на повиците на Меркел за карантин на европско ниво. Од четврток, 1 јули, Британците кои ќе дојдат на островот ќе треба да докажат дека биле вакцинирани или да покажат негативен тест за PCR.
Епидемија избувна и на Мајорка по студентското патување на островите од континентална Шпанија. Тие се заклучени во своите хотели и официјални лица велат дека 800 случаи на инфекција низ целата земја се поврзани со епидемијата на Мајорка.
Франција минатата недела објави дека ја става Русија на својата „црвена листа“, која во моментов вклучува 21 земја под строги ограничувања на патувањето. Русија денес забележа рекорден број на смртни случаи од почетокот на пандемијата.
Некои земји кои веќе се во системот сега размислуваат повторно за заострување на мерките против ковид, поради брзото ширење на доминантниот вид. Меѓу нив е и Хрватска, чиј директор на Институтот за јавно здравје (ХЗЈЗ), Крунослав Чапак, најави враќање на построги мерки поради појавата на делта соеви, но и слаб одговор на вакцинацијата.
Во Австрија, владата одлучи да ги олесни епидемиолошките мерки од 1 јули, но Виена ги заостри мерките. Градоначалникот на австриската престолнина посочи дека пандемијата не поминува и рече дека Виена ќе применува епидемиолошки мерки се додека популацијата не биде целосно имунизирана.За разлика од остатокот на Австрија, Виена ќе прифати само негативни тестови направени во аптеки или тест станици. За да влезете во ресторани, базени, итн., За нив ќе биде потребен негативен тест или потврда на корона кај деца од шестгодишна возраст. Тој ќе инсистира по 22 јули на регистрација на гости во угостителски објекти.
Европските власти минатата недела предупредија дека делта дел може да има учество од дури 90 проценти меѓу новите случаи на инфекција во блокот до август. Видот моментално се шири во најмалку 85 земји низ светот, а се проценува дека е 40-60 проценти попренослив од алфа варијантата, односно сојот Кент, кој за прв пат е регистриран во Велика Британија.