Законската регулатива во Македонија предвидува дека на родителите не им е потребна писмена согласност доколку малолетното дете патува со еден од родителите, но граничните служби имаат право да ја побараат ако нешто им е сомнително.

Издавање одобренија за патување во странство на малолетни лица (до 14 години живот)

1.  Ако  лицето до  14 години живот ( малолетно лице ) патува во странство или се враќа од странство во присуство на родител или старател не е потребно да има одобрение за неговото патување.

2.  Ако  лицето  до  14 години живот (малолетно лице) патува во странство или се враќа од странство без присуство на родител или старател,потребно е да има одобрение за неговото  патување кое се издава врз основа на писмената согласност  од родителите односно старателот,дадена во надлежните сектори-одделенија за Внатрешни работи,со приложување на увид-извод од матична книга на родените на малолетното лице кое патува, личните карти од родителите или старателот и таксена марка од 50,00 денари.

Пред еден ипол век, односно на 9 април 1873 година првиот воз од Солун стигна во Велес и така почна историјата на железничкиот сообраќај во Македонија, кој во изминатите години се соочува со сериозни проблеми, иако сè почести се најавите за модернизација на македонската железница.

На почетокот на месец април штрајкуваа и машиновозачите и машинскиот персонал, кој ја немаше добиено втората половина од февруарската плата, а со идентични проблеми македонската железница се соочуваше и во изминатите години.

Тоа не е единствениот проблем на македонските железници бидејќи пред неколку недели беше ограничена брзината на возовите на релација Скопје-Велес и обратно на 20 километри на час, па поради тоа се патува два часа.

Оваа одлука доаѓа поради безбедноста и сигурноста на патниците во железничкиот сообраќај, на делницата Скопје – Велес. Имаме и железнички прагови кои се постари од 50 години и не се променети. Тоа бара целосна рехабилитација на пругата, која бара квалитетни изведувачи. Владата подготвува програма, поголема инвестиција за рехабилитација на пругата, кажа Директорот на Јавното претпријатие за железничка инфраструктура, Хари Локвенец.

Треба да се спомене и случајот на патничкиот воз кој тргна од Скопје кон Битола на 20 ноември, а на крајната дестинација стигна дури по 10 часа. Причината за тоа била расипана локомотива на товарен воз во близина на село Слепче, поради што пругата била блокирана и затоа патниците морале дополнително да чекаат, а ова не е единствен пат да патуваат повеќе часови од очекуваното до некоја дестинација.

Вицепремиерот Фатмир Битиќи на одбележувањето на 150 години од основањето на македонски железници вети дека во следните 10 години ќе добиеме европска железница и напомена дека само за изградба на пругата кон Бугарија се инвестираат 600 милиони евра.

Директорот на Јавното претпријатие за железничка инфраструктура вети дека во мај ќе се објави јавен повик за избор на изведувач на третата фаза од пругата кон Бугарија, односно за изведба на најтешката фаза меѓу Крива Паланка и граничниот премин Деве Баир.

Локвенец, исто така, во изминатите денови зборуваше за поврзување на аеродромите во Македонија со пруга со што би се олеснил пристапот на патниците.

Останува уште мал дел кој треба да се изгради за поврзување со Коридорот 8 на потегот меѓу Кичево и Требеништа. И последно е поврзувањето на скопскиот аеродром. Проектираната динамика за завршување на источното крило на Коридорот 8 е крајот на 2027 година, кажа Локвенец.

Меѓутоа, и покрај најавите за подобри времиња за македонската железница, таа се соочува со милионски долгови поради кои неколку дена остана и без струја годинава, а треба да се спомене и дека Македонија е меѓународно железнички изолирана, односно нема ниту еден патнички воз кој сообраќа со соседството.

Граѓаните се присетуваат како со возови патувале во минатото и до соседството, па се надеваат дека повторно би имале таква шанса во иднина, а времето ќе покаже дали ќе се остварат ветувањата на политичарите дека Македонија ќе добие модерна и европска железница или тоа ќе остане само сон.

Компанијата Волт Дизни ја започна втората од трите фази на отпуштања. Во овој бран без работа остануваат дури 4.000 работници, а најавите се дека ќе бидат отпуштени вкупно 7.000 работници.

Копретседателите на „Disney Entertainment“ Алан Бергман и Дејна Волден во писмо до вработените изјавиле дека треба да се донесат тешки одлуки, пренесува Анадолија.

Но, секоја одлука е донесена со внимателно размислување и правиме се што можеме за да обезбедиме овој процес да се води со почит и сочувство, се вели во меморандумот.

Третиот бран отпуштања се очекува пред почетокот на летото.

Американскиот конгломерат во февруари објави дека сака да заштеди околу 5,5 милијарди долари трошоци, поради економската неизвесност.

Работната сила на компанијата на 1 октомври минатата година броеше 220.000 работници, па отфрлањето на 7.000 работни места значи намалување за околу три отсто.

Повеќе од десетина компании во САД, особено во технолошкиот сектор, отпуштаат работници бидејќи индустријата се бори со пониски приходи, пад на приходите од реклами и стравувања од рецесија.

Во последните месеци, Amazon, Yahoo, Affirm, Zoom, Dell, IBM, Microsoft, Salesforce, PayPal и матичната компанија на Google Alphabet отпуштија илјадници работници.

Постојаниот и забрзан развој на вештачката интелигенција е неоспорен, а таа веќе има предност пред работните места кои во минатото ги извршувале рачно луѓето. Во таа насока, се поставува прашањето дали нејзиниот напредок ќе доведе до бришење на одредени работни места и занимања?

Во светот веќе се шпекулира дека за неколку години машините ќе можат многу подобро да ги извршуваат задачите кои во моментов ги извршуваат луѓето, но се разгледува и степенот на потенцијалниот економски колапс до кој би довеле споменатите промени.  

И додека еден дел од јавноста се плаши од ризикот што суперинтелигенцијата би го поставила за човештвото, други се убедени дека таа не може да ја замени човечката креативност и дека може да помогне во полесно и поедноставно извршување на задачите.

Во оваа насока, Бојан Станиќ од Стопанската комора на Србија објаснува дека во одредени дејности примената на вештачката интелигенција е веќе значително присутна, но ретко кој бизнис престанал да постои - доколку се исклучат одредени занаети.

„Технологијата постои во економијата, прашање е само дали ќе се применува во блиска иднина. „Меѓутоа, роботизацијата е сеприсутна во преработувачката индустрија, а во Кина и на Запад има погони кои бараат од луѓето само да ги контролираат“, вели Станиќ.

Станиќ го гледа пишувањето кратки написи во весниците, како и други активности од типот на услуги, како потенцијално загрозени работни места кои би можеле да се препуштат на софтверот.

„Некои одат и подалеку од тоа, имајќи предвид дека софтверот би можел да пишува и одредени законски формулации, за кои одговорите се наоѓаат во законот. Во таа насока, на правните специјализанти потенцијално би им се заканувала вештачка интелигенција“, забележува нашиот соговорник.

Сепак, гледајќи наназад кон земјите од Европа и Америка, Станиќ вели дека високата примена на научните и технолошките достигнувања и дигитализацијата не го нарушила прашањето за работните места, што го покажува и ниската стапка на невработеност.

Токму поради ова тој е оптимист дека луѓето ќе продолжат да се вработуваат, без разлика на технолошкиот напредок.

Милан Шолаја, директор на ИКТ кластерот Војводина, се согласува со него, истакнувајќи дека напредокот на вештачката интелигенција сè уште не е закана за работните места кои вклучуваат човечка креативност.

„Како и со секоја нова технологија, вештачката интелигенција може да се користи во корист на луѓето, но и против нив. Активностите ќе бидат засегнати во смисла на замена на повторливи работни места, кои бараат поедноставни повторувања. Иако постојат силни интелигенции кои можат да се вклучат во откривање, споредба и истражување, тие сепак не се на нивото на човечкиот ум. Тие не можат да ја анализираат содржината од различни аспекти, ниту да и дадат некоја нова вредност. Затоа, работните места кои бараат креативност сигурно нема да бидат загрозени“, објаснува Шолаја.

Имајќи го ова предвид, тој предлага секој што се занимава со едноставни работи што поскоро да ја смени ориентацијата, а со преквалификацијата да научи нешто покомплицирано, за подоцна да има што да прави.

„Меѓутоа, без разлика колку работни места исчезнаа поради употребата на новите технологии, отворени се барем исто толку работни места. Причината за ова е што некој треба да го користи. Токму затоа е потребно образование, а по исчезнувањето на одредени работни места секогаш се отвораат нови“, заклучи Шолаја.

Го прашавме и ChatGPT за потенцијалното бришење на одредени видови работни места, што предвидува дека чувствителната категорија вклучува активности задолжени за внесување податоци во базите на податоци, но и работните места на шалтери во банки, работници во фабрики, сметководители и книговодители, како и возачи.

Кога станува збор за последната категорија, веќе подолго време се вршат тестирања на машини кои би ја извршувале возачката работа, но нашите соговорници сметаат дека замената нема да се случи во блиска иднина.

Причината за тоа ја гледаат во бројните проблеми поврзани со безбедноста, како и во недоволно разработените инфраструктурни решенија.

И ChatGPT признава дека целосно автономните возила во моментов се тестираат на јавните патишта, но сепак бараат човечки надзор во повеќето случаи, што сугерира дека возачите нема да бидат заменети толку брзо.

Исто така, вештачката интелигенција забележува дека и покрај исчезнувањето на многумина, ќе се појават нови работни места како резултат на неа и други технолошки достигнувања.

Кога станува збор за нови работни места, ChatGPT наведува дека ќе има позиции за работни места поврзани со анализа на податоци, технологија и етика, односно обучувачи кои можат да го објаснат управувањето со новите технологии, експерти за етика поврзана со вештачката интелигенција, проект менаџери за вештачка интелигенција ќе да бидат барани.и аналитичарите.