Постојаниот и забрзан развој на вештачката интелигенција е неоспорен, а таа веќе има предност пред работните места кои во минатото ги извршувале рачно луѓето. Во таа насока, се поставува прашањето дали нејзиниот напредок ќе доведе до бришење на одредени работни места и занимања?
Во светот веќе се шпекулира дека за неколку години машините ќе можат многу подобро да ги извршуваат задачите кои во моментов ги извршуваат луѓето, но се разгледува и степенот на потенцијалниот економски колапс до кој би довеле споменатите промени.
И додека еден дел од јавноста се плаши од ризикот што суперинтелигенцијата би го поставила за човештвото, други се убедени дека таа не може да ја замени човечката креативност и дека може да помогне во полесно и поедноставно извршување на задачите.
Во оваа насока, Бојан Станиќ од Стопанската комора на Србија објаснува дека во одредени дејности примената на вештачката интелигенција е веќе значително присутна, но ретко кој бизнис престанал да постои - доколку се исклучат одредени занаети.
„Технологијата постои во економијата, прашање е само дали ќе се применува во блиска иднина. „Меѓутоа, роботизацијата е сеприсутна во преработувачката индустрија, а во Кина и на Запад има погони кои бараат од луѓето само да ги контролираат“, вели Станиќ.
Станиќ го гледа пишувањето кратки написи во весниците, како и други активности од типот на услуги, како потенцијално загрозени работни места кои би можеле да се препуштат на софтверот.
„Некои одат и подалеку од тоа, имајќи предвид дека софтверот би можел да пишува и одредени законски формулации, за кои одговорите се наоѓаат во законот. Во таа насока, на правните специјализанти потенцијално би им се заканувала вештачка интелигенција“, забележува нашиот соговорник.
Сепак, гледајќи наназад кон земјите од Европа и Америка, Станиќ вели дека високата примена на научните и технолошките достигнувања и дигитализацијата не го нарушила прашањето за работните места, што го покажува и ниската стапка на невработеност.
Токму поради ова тој е оптимист дека луѓето ќе продолжат да се вработуваат, без разлика на технолошкиот напредок.
Милан Шолаја, директор на ИКТ кластерот Војводина, се согласува со него, истакнувајќи дека напредокот на вештачката интелигенција сè уште не е закана за работните места кои вклучуваат човечка креативност.
„Како и со секоја нова технологија, вештачката интелигенција може да се користи во корист на луѓето, но и против нив. Активностите ќе бидат засегнати во смисла на замена на повторливи работни места, кои бараат поедноставни повторувања. Иако постојат силни интелигенции кои можат да се вклучат во откривање, споредба и истражување, тие сепак не се на нивото на човечкиот ум. Тие не можат да ја анализираат содржината од различни аспекти, ниту да и дадат некоја нова вредност. Затоа, работните места кои бараат креативност сигурно нема да бидат загрозени“, објаснува Шолаја.
Имајќи го ова предвид, тој предлага секој што се занимава со едноставни работи што поскоро да ја смени ориентацијата, а со преквалификацијата да научи нешто покомплицирано, за подоцна да има што да прави.
„Меѓутоа, без разлика колку работни места исчезнаа поради употребата на новите технологии, отворени се барем исто толку работни места. Причината за ова е што некој треба да го користи. Токму затоа е потребно образование, а по исчезнувањето на одредени работни места секогаш се отвораат нови“, заклучи Шолаја.
Го прашавме и ChatGPT за потенцијалното бришење на одредени видови работни места, што предвидува дека чувствителната категорија вклучува активности задолжени за внесување податоци во базите на податоци, но и работните места на шалтери во банки, работници во фабрики, сметководители и книговодители, како и возачи.
Кога станува збор за последната категорија, веќе подолго време се вршат тестирања на машини кои би ја извршувале возачката работа, но нашите соговорници сметаат дека замената нема да се случи во блиска иднина.
Причината за тоа ја гледаат во бројните проблеми поврзани со безбедноста, како и во недоволно разработените инфраструктурни решенија.
И ChatGPT признава дека целосно автономните возила во моментов се тестираат на јавните патишта, но сепак бараат човечки надзор во повеќето случаи, што сугерира дека возачите нема да бидат заменети толку брзо.
Исто така, вештачката интелигенција забележува дека и покрај исчезнувањето на многумина, ќе се појават нови работни места како резултат на неа и други технолошки достигнувања.
Кога станува збор за нови работни места, ChatGPT наведува дека ќе има позиции за работни места поврзани со анализа на податоци, технологија и етика, односно обучувачи кои можат да го објаснат управувањето со новите технологии, експерти за етика поврзана со вештачката интелигенција, проект менаџери за вештачка интелигенција ќе да бидат барани.и аналитичарите.