Да, во одреден случај, плинската инсталација може да биде опасна за одредени делови од моторот, а најчесто страдаат вентилите…

„На плин“ најдобро функционираат моторите кои се фабрички приспособени за овој вид на гориво. Како за пример, Opel Astra 1.4T, има мотор кој е фабрички прилагоден за плинска инсталација, со тоа што се појачани самите вентили како и нивните „седишта“. Ова е потребно бидејќи напојувањето со плин воопшто нема функција за ладење на вентилите, со што обичните вентили и нивните „седишта“ се осетливи на оштетувања.

Имено, процесот кога бензинот преминува од течна во гасовита агрегатна состојба има голема потреба од кислород на висока температура од околината, односно ја лади истата. При напојувањето со плин, кој е во гасовита агрегатна состојба, во околината на вентилите остануваат големи количества неискористен кислород со висока температура.

Кога на моторот веќе му е „наложено“ да работи со вишок топол кислород, неизбежно е вградување на квалитетна инсталација со подесувачки параметри во зависност од самиот агрегат и поставеноста на вентилите, која ќе вбризгува моторно масло на вентилите за додатно ладење. Исто така, потребно е на секои 20.000 километри да се подесува растојанието на вентилите.

Пред да вградите плински уред во вашето возило, сериозно размислете за горенаведеното, за трошоците за поправки да не се изедначат со заштедата на бензинската пумпа. Ризиците се најмали ако купите квалитетна опрема со соодветен систем за ладење на вентилите со моторно масло.

Наш совет е да не ризикувате со ефтина или несоодветна опрема, бидејќи ако дојде до менување вентили – возењето на плин скапо ќе ве чини.

Претседателот на Финска, Саули Нинист, ја воодушеви дури и скандинавската јавност откако по дводневна посета на Хрватска не му пречело да патува со low-budget авио-компанија. Тој по средбите во Загреб и Сплит со хрватската претседателка Колинда Грабар-Китаровиќ и премиерот Андреј Пленковиќ се врати дома во економска класа.

Инаку за лет од Сплит до Хелсинки нема бизнис класа, Нинист со економска класа на авио-компанија Norwegian и замина за Осло, од каде што тој се префрли на летот за Хелсинки.

Веста за финските медиуми е потврдена од страна на шефот на комуникациите поврзани со работата и ингеренциите на финскиот претседател - Катри Маконен. Цената на летот Сплит - Хелсинки е 61 евра.

Предлог- измените на Законот за основно образование добија позитивни оцени од сите наставници како и од пошироката јавност, бидејќи образованието ги засега сите граѓани,  секој сегмент од општеството. Особено радува тоа што овојпат, конечно, законодавецот, наставниците и родителите имаат заеднички став околу тоа како треба да изгледа и да функционира основното образование- вели за Фактор, професорката по македонски јазик, Жаклина Филипова- Свеќаровска. Таа беше член на работната група за измени која даде придонес кон градење на нов образовен систем кој треба да се заснова врз изработка на нови законски решенија,  во кои  учествуваа практичарите, учениците и сите засегнати страни.

Еден од проблемите кои со години  негативно влијаеше  на  образовниот процес се обемните административни  обврски за наставниот кадар. Според професорката треба да се намалат административните обврски, но, уште поважно е истите да не бидат клучен фактор за оценување на работата на наставниците.

“Едната страна од проблемот на административните обврски е нивниот обем. Премногу и непотребно се формализира работата на наставниците. Другата, суштинска страна на тој проблем е тоа што токму низ таа, честопати непотребна, форма, се оценува(ше) содржината, односно севкупното работење на наставникот. Со други зборови,  беше дозволено формата да ја проголта содржината. Голем број наставници се фокусираа и се оптоварија со формата, исполнувајќи низа административни задачи и не им остана енергија за исполнување на својата вистинска задача- да поучуваат. Одлично испланиран час на хартија не значи и одлично реализиран час”- потенцира професорката  Филипова- Свеќаровска.

Децата веќе нема да одат на училиште во сабота бидејќи новиот закон ќе предвиди наставата да се остварува во тек на 175 до 180 наставни дена, затоа што искуството покажало дека тие денови не се ефективни. Со предлог-законот се утврдува максималниот број на часови, а има најава и дека ќе се намали бројот на ученици во паралелката. Предлозите за измена на бројот на планирани работни денови со дозволена осцилација како и за бројот ученици и фондот на часови  како што вели  беа изнесени и од страна на работните групи на наставници- практичари кои учествуваа со  предлози за измена на Законите за основно и средно образование.

“Многу ми е драго што се прифатени.  Исто така,  драго ми е што бев дел од таа група, бидејќи не се сеќавам кога претходно на практичарите им била дадена можност да укажат каде, што и поради што не функционира и да изнесат предлози како истото да стане пофункционално.  Имено, големиот број деца во паралелка значително ја отежнува работата не само на наставникот, туку и на учениците поради тоа што има помалку време кое  наставникот би го посветил секому поединечно. Фондот на часови е  друг, не помал проблем.  Големиот број работни часови не дава повеќе знаење, напротив, создава одбивност кон училиштето кај учениците, пренапорно им е,  и да не зборуваме за деформитетите, проблемот со дебелина, депресија и другите последици предизвикани од предолго седење”- нагласува професорката Филипова- Свеќаровска.

Дополнително како практичари  вели се залагале  за формирање и стручни тимови од психолози, дефектолози  и социјални работници  кои со нивната работа ќе помогнат во унапредувањето на воспитно- образовниот процес. Инклузивноста овозможува пристап во училиштата за различни категории деца и секое од нив треба да добие соодветно внимание.

“Во некои случаи бараното внимание ги надминува компетенциите на наставникот. Тогаш е неопходно да се вклучат лица со соодветни компетенции за да му овозможат на детето да ги развие сите свои потенцијали”- смета професорката.

Последните години резултатите на тестирањата покажуваат слаби резултати и интерес кај учениците за наставата, за математика и природни науки. Грешките и слабостите  треба да се бараат  во системот и отсуството  од стандарди кои нема да бидат присутни на хартија, декларативно, туку ќе бидат дел од работата на училиштата. Само на тој начин објаснува професорката, учениците ќе излегуваат од училиштето со применливи знаења, оспособени за живот и работа во современо општество.

“Народната поговорка вели дека секое зло е за добро.  Во случајов, резултатите од ПИСА тестовите, кои беа шокантно лоши, придонесоа конечно да се вклучи алармот дека нешто е многу погрешно во начинот на кој се организира и изведува настава. Што е погрешно? Точниот одговор треба да подразбира низа студии и анализи. Но, воопштено, како наставник со повеќегодишно работно искуство и како родител можам да посочам неколку проблеми. Прво- наставните програми. Кога се изготвува наставна програма, мора да се има предвид дека децата треба да се образуваат за во иднина. Од друга страна, најголем дел од наставните програми не се променети со децении или се површно, без идеја што и поради што се вградува/отфрла во нив,  ревидирани.  Друг проблем се наставните средства и помагала. Има предмети за кои не постои учебник. За некои предмети има учебници кои се несоодветни. Во најголем број училишта таблата и кредата се единственото достапно средство на наставникот што е во огромен расчекор со современата технологија која децата секојдневно ја користат и на која што се навикнати. И, не смее да се премолчи или да се одмине влијанието на општеството”- додава професорката.

Иако не се регулираат  со закон туку со колективен договор, платите остануваат рак рана за секторот образование. Македонскиот наставник е најлошо платен наставник во регионот, со плата за дваесетина проценти пониска од просечната плата во државата.

“Во законот може и треба да биде вградена можност за кариерно напредување и соодветно вреднување на истото. Прашањето на платите и надоместоците се уредува со Колективен договор и истиот треба да се почитува. На кое дереџе е денеска наставникот? На дереџе да биде принуден целата своја креативност, време и енергија да ги вложи во преживување. На дереџе да не може да вложи во себе ни една книга, претстава, екскурзија. Оневозможен за личен развој и професионална надградба. Демантиран од хиперпродукција на кадри.  Потресен од секојдневните збогувања со своите најдобри ученици. Сепак, dum spiro spero. Со оглед на позитивниот сигнал  испратен преку најавените измени во Законот, се надевам дека и тоа прашање ќе стигне на дневен ред”- порачува професорката Жаклина Филипова- Свеќаровска.  

Предлог  измените покажаа дека наставниците  имаат доволно знаења и капацитет да бидат рамноправен партнер во она што се нарекува темелна реформа во основното и средното образование.

Извор - Фактор.мк

Поскапеа дел од цигарите во маркетите низ Македонија. Според информациите кои ги објави порталот Прес24, ако сакате да купите кутија Марлборо, ќе треба да платите 10 денари повеќе.

Скоро секоја година, периодот март-април е препознатлив по тоа што започнуваат првите покачувања на цените на цигарите како подготовка за зголемувањето на акцизата која секоја година се случува на 1 јули.

Законот за акцизи на цигарите и производите од тутун предвидува зголемување на цената на цигарите секоја година за најмалку 4 денари до 2023 година што би значело дека со вакво темпо, одредени брендови може да се продаваат и до 200 денари.