Летната сезона традиционално привлекува голем број работници и вообичаено недостиг на работна сила има во градежниот и угостителскиот сектор.

Работодавците од соседна Србија алрмираат дека овој период е многу тешко да се дојде до работник, нешто слично како и кај нас, особено што голем број луѓе заминуваат на работа во некои од туристичките центри. 

Иако дневниците на градилиштата одат и до 50 евра, на градилиштата има се помалку домашни работници. Недостигот од работна сила влијае и на угостителскиот сектор, предупредуваат од Синдикатот на работодавачи. Очекувано, летната сезона на море привлекува голем број наши луѓе, бидејќи заработката е неколкукратно поголема.

Јелена Јевтовиќ од Синдикатот на работодавачи на Србија и Милош Турински од Инфостуд објаснуваат за РТС зошто „сезонските“ се одлучуваат да работат во странство и дали заработувачката е единствениот мотив.

Потребите на стопанството и обуката на кадрите се непропорционални затоа што овие занаети не се промовираат, на нив некако се гледа презир во смисла на срам, па родителите ги упатуваат децата на некои други факултети или училишта. Но мислам дека на ова треба систематски да се работи.Што се однесува до угостителството, состојбата е иста, со исклучок што имаме малку угостителски училишта, рече Јевтовиќ.

Од друга страна, наведува дека рестораните, односно образованите кадри, во најголем број случаи заминуваат во странство и таму платите им се многу повисоки од овде.

Одговарајќи на прашањето колку работници недостасуваат, Јевтовиќ посочува дека тоа зависи од местото и потребите кои се разликуваат по хотели, кафулиња, кафулиња.

Но, во секој случај, недостасуваат многу работници, а работодавците едноставно наоѓаат различни начини да ги добијат, рече таа.

Годинава стагнираме по бројот на огласи, но тоа не е лошо. Минатата година ја завршивме со 76.000 огласи за вработување, така што не можеме да кажеме дека и оваа година е лоша. Ако зборуваме за занаетчиските занимања и овие профили, состојбата почнува од април, и од мај, кога започнува сезоната, а потоа го гледаме одливот на нашето работоспособно население, најчесто од угостителството, преку Хрватска, Црна Гора, но и Словенија, забележува Турински.

Градежни работи и берење овошје

Кога станува збор за сезонските работници, дневниците на градилиштето одат и до 50 евра, а берењето овошје е голем проблем за работната сила.

Турински вели дека, кога станува збор за берење овошје, дневниците останале исти како лани, од 2.500 до 6.000 динари, што е 50 евра.

Според него, асортиманот е голем бидејќи се поставува прашањето што всушност нуди работодавачот, освен дневницата, односно дали добивате оброк, сместување, дали ви е обезбеден превоз.

А за градежништвото 50 евра е дневницата околу која кружиме, но тоа се дневниците што ни се зад нас последните година-две, а кои останаа на исто ниво“, рече тој.

Според него, работодавачите навистина се трудат да бидат конкурентни на Западот во однос на платите, но тоа е уште далеку.

Српски работодавци и конкуренција

Јелена Јевтовиќ исто така забележува дека готвачите и келнерите овде можат да заработат поголеми суми, како во регионот.

Таму работат двосменски, работното време е од 12 до 14 часа. Да работеа толку овде, сигурно ќе ја достигнеа сумата што ја добиваат таму. Само некако пресметуваат: ќе работам три месеци и нема да работам што било друго, ќе се фокусирам само на тоа, рече таа.

Работодавците се трудат, покрај платата, да понудат сместување и храна, можеби двојно повеќе од работното време, се трудат повеќе да ги задоволат потребите, токму затоа што им е важно бизнисот да им функционира“, рече Јевтовиќ.

Не е исто, како што забележува, кога плаќаш 15 луѓе и кога плаќаш осум.

Реално може да се организира, на сите можни начини. Ако сте од едно, а работата е на друго, тогаш обезбедено е сместување и превоз, три оброци и дневница, вели Јевтовиќ.

Турински вели дека платите за сезонските работници во Хрватска се многу повисоки.

На пример, ако зборуваме за брегот и работиме во угостителството, готвачите можат да заработат до 3.000 евра, келнерите 2.000 евра и повеќе, хостесите од 1.000 до 1.500 евра, а тоа се сезонски работи, вели тој.

Ако ја правиш јасно математиката, таму обезбедиле сместување и храна. И тие се на море. И можат да се вратат со чиста сметка по четири, пет или шест месеци. Тоа не е случај овде. една тука заработувачка, работат осум часа, а таму свесно одат да работат седум дена во неделата без престан, бидејќи имаат јасна цел со која бројка ќе се вратат, рече Турински.

Дали работодавците се подготвени да влезат во трката

Јелена Јевтовиќ вели дека нашата економија не може секогаш да се споредува со другите економии.

Втората работа е што овде, на пример, оптоварувањата што ги имаат работодавците во однос на даноците, придонесите и сите други придружни работи се далеку поголеми во споредба со животната средина. И пак велам, платата не е примарна. Значи, платата е едноставно нешто што мотивира одредена категорија луѓе, не мотивира друга категорија.Тука имаме ситуација некому да му понудат плата од 5000 евра, но ако не може да има слободен ден кога сака, не Сакам да го прифатам, заклучи Јелена Јевтовиќ.

Ниту најбогатите пензионери во Германија не можат да се сметаат за богати, но во споредба со примателите на просечни пензии, тие сепак се во многу подобра ситуација.

Иако за многу Македонци е концепт на сигурност да се има германска пензија, дури и оние Германци кои примаат максимален износ на пензија не се сметаат за богати, додека просечната сума на пензија во 2021 година за 40 години работа во Германија изнесувала 1.370 евра. Иако пензиите се зголемени оваа година, има мала радост - пензионерите може да очекуваат за 4,4 до 5,9 отсто повисоки износи, што не е доволно ниту за да се надмине стапката на инфлација, која, според германскиот завод за статистика, беше 6 во мај 2023 година. проценти.

Како што објаснува магазинот „Феникс“, во Германија постои репер за приход кој одредува дали некој може да се смета за богат, а прагот е поставен на 200 проценти од просечниот приход. Според шестиот извештај за сиромаштијата и богатството објавен во 2021 година, тоа е од 3.600 до 3.900 евра, во зависност од изворот на податоците. Достигнувањето на таа вредност со законска пензија едноставно не е можно.

Но, која е максималната пензија? Висината на пензијата се пресметува според бројот на акумулирани пензиски бодови во текот на работниот век. Еден поен се доделува за бруто годишна заработка од 43.142 евра – поголема заработувачка заработува повеќе поени, а помала заработка помалку. Дополнително, утврден е и максималниот износ што може да се уплати во законското пензиско осигурување, кое во јануари се зголеми на 7.300 евра месечно во старите сојузни држави, а на 7.100 евра во новите.

Во старите сојузни држави тоа одговара на бруто приход од 87.600 евра годишно, а во новите на 85.200. Германците не мора да плаќаат придонеси за приходи повисоки од споменатите, објаснуваат од германското пензиско осигурување.

Што значи ова во крајна линија за крајната пензија? Со годишен бруто приход на горната граница на придонеси се остваруваат 2,03 поени заработувачка годишно, што по 45 години резултира со приближно 91 поен неисполнување на обврските. Еден пункт на запад од земјава вреди 36,02 евра, а на исток 35,52, а со последното зголемување изнесува единствени 37,6 евра. Со просто множење добиваме резултат од приближно 3.240 евра.

Звучи како голема сума пари за удобен живот, но според германското пензиско осигурување, реално оваа вредност не може да се постигне, а вработен кој плаќал максимални придонеси 45 години ќе добие најмногу 3141,82 евра.

Така и најбогатите пензионери во Германија не можат да се сметаат за богати, но во споредба со примателите на просечни пензии, тие сепак се во многу подобра ситуација. Според Институтот за германска економија во Келн, просечната пензија е 1.945 евра.

По неколку месеци најавување на социјалните мрежи, премиерата за Барби конечно е закажана.

Обожавателите планираат бранчеви и забави за 21 јули, а во текот на изминатата недела Маргот Роби ги красеше глобалните премиери во облека инспирирана од вистинските кукли Барби.

Филмот содржи некои од најпознатите светски актери - Рајан Гослинг, Хелен Мирен, Иса Рае и новиот Доктор Ху Нкути Гатва.

Розовите билборди - кои го содржат само датумот на прикажување на филмот - се појавија во градовите ширум светот, а розовата куќа од соништата на Барби се појави дури и во Малибу, која суперфановите можеа да ја изнајмат на Airbnb.

И тоа не треба да ги спомнуваме стотиците вратоврски за лиценцирање - од чевли до колекции на облека, па дури и контролери на Barbie Xbox.

За филмскиот критичар на Би-Би-Си Радио 1, Али Пламб, кампањата на филмот е насекаде, бидејќи Mattel - кој е сопственик на брендот Барби - продава повеќе од само филм.

Поради најавите за продолжување на високите температури и во текот на оваа недела, Владата донесе одлука да се применуваат соодветни препораки за заштита од топлото време. 

Според Управата за хидрометеоролошки работи, како што извести Министерството за здравство, портокаловата фаза во којашто се наоѓа државата продолжува од утре, 17 јули 2023 година (понеделник) и се очекува да трае во следните 10-тина дена - соопштуваат од Влада.
 

Сите региони во државата: скопскиот, осоговско-малешевскиот, пелагонискиот и охридско-преспанскиот ќе бидат во портокалова фаза.

Поради тоа продолжуваат да важат препораките за намалување на ризиците од високите температури, согласно Акцискиот план на Министерството за здравство за превенирање на последиците од топлотните бранови врз здравјето на населението.
Согласно усвоеното, Владата препорачува:
• Ослободување од работни обврски на најранливите групи население, како што се: бремените жени и лица на возраст над 60 години, чии работни ангажмани не е можно да се спроведат преку онлајн работа.
Односно, ослободување од физичко присуство на работното место на најранливите групи население, како што се: бремените жени и лица на возраст над 60 години, со организирање онлајн работата, таму каде техничко-технолошкиот процес го овозможува тоа;
• Во установите за згрижување на децата (градинки), да не се практикува физичка активност и да не се изнесуваат децата на отворено во периодот од 11:00 до 17:00 часот;
• Единиците на локалната самоуправа, Црвениот крст и Центрите за социјални работи, во регионите зафатени со топлотниот бран да пружаат помош на осамени, стари, изнемоштени лица и бездомници;
• Со оглед дека одредени ризични производствени и технолошки процеси може да претставуваат дополнителен ризик по здравјето на изложените работници, се потсетуваат работодавците на обврската за почитување на законските прописи од оваа област.
Согласно добиените информации, Владата одлучи:
• Државните органи и јавните претпријатија и установи да ги почитуваат препораките;
• Владата препорачува на приватниот сектор да го организира работното време со цел заштита од директна сончева изложеност на работниците, пред сѐ избегнување престој на отворено во периодот од 11:00 до 17:00 часот;

• Сите правни субјекти кои вршат активности на отворено, да ги запрат активностите во периодот од 11:00 до 17:00 часот, а ова особено се однесува на работата на градежните работници;
• Градинките треба да го организираат работното време во периодот од 7:00 до 17:00 часот, со тоа што не треба да практикуваат физичка активност и да не се изнесуваат децата на отворено по 11:00 часот.
Владата одлучи овие мерки да бидат со времетраење од 9 дена, од 17 - 25 јули, до натамошно одлучување.
Владата и надлежните органи постојано ја следат состојбата поврзана со временските температури, со цел навремено преземање соодветни мерки за заштита на граѓаните. 
 Исто така, Владата, на предлог на Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство, ги задолжи корисниците, односно стопанисувачите со државни шуми, согласно Законот за шумите, да прогласат забрана за движење во шумите, по добиена претходна согласност од надлежното министерство, што ќе се операционализира од утре, 17 јули 2023 година (понеделник).
Забраната важи и за движења во националните заштитени подрачја Јасен, Маврово, Попова Шапка и Пелистер. На подрачјето на Водно каде нема забрана за движење, се предвидени редовни контроли.