Осмоодделенците од училиштето „Блаже Конески“ од Прилеп, Петар Апостолоски, Антонио Барлески и Михаела Наумоска, со нивниот систем за спречување и намалување на последиците од сообраќајни несреќи креиран со помош на уредот микро бит, го освоија второто место на Регионалниот натпревар за кодирање. Овој натпревар се одржа во Белград во рамките на Дигиталниот самит за Западен Балкан, во организација на Британскиот совет.

Учесниците на Регионалниот натпревар во кодирање имаа задача да направат проект со кој ќе решат некој реален проблем со помош на микро бит, џебен компјутер со големина колку дланката. Вкупно 13 училишта од шест земји од Западен Балкан учествуваа во натпреварувањето, кое е дел од проектот „Училишта на 21 век“ што го спроведува Британскиот совет. Од Македонија на регионалниот натпревар учествуваа седум ученици од тимови од две основни училишта, „Блаже Конески“ од Прилеп и „Св. Кирил и Методиј“ од Скопје.

Проектот на тројцата основци од Прилеп е насловен „Транспортен информационен систем со употреба на микробит“.

Системот е составен од хардвер и софтвер кој овозможува подобро надгледување и контрола на сообраќај и оптимизација на сообраќајниот тек. Во него се вклучени камион и станица за прием на сигналите од камионот, при што на камионот се поставени 3 микро бит уреди. Едниот ја мери надворешната температура и го предупредува возачот за ниската температура со звучен сигнал и палење на светло. Вториот при удар испушта звучен сигнал и пали две лед диоди, додека третиот микро бит уред при голем потрес или удар испраќа сигнал за помош. Со намалување на дневната светлина ги пали лед диодите на микробит уредот. Со помош на микробит уредите, кои се потпираат на сензори, овој информационен систем му помага на возилото во несоодветни услови, предупредува на опасност од удари и обезбедува контрола над возилото и возачот во случај на опасност – објаснуваат учениците како функционира нивниот проект.

Првото место на регионалниот натпревар го освои тим од Босна и Херцеговина, чии членови Ана-Марија Тодоровиќ и Немања Рикиќ го претставија проектот за паметна куќа управувана од сензори и поврзана со мобилна апликација. Македонските основци го поделија второто место со тим од Косово, додека третото место му припадна на тим од Црна Гора. Награда за победничкиот тим е патување на Интернационалниот саем на нови технологии Бет Шоу Едукејшн (Bett Show Education) што ќе се одржи во јануари следната година во Лондон.

Денеска имавме можност да ги видиме проектите научилиштата кои беа дел од пилот-фазата на програмата што се имплементираше во изминатите две години. Благодарение на инвестицијата од 10 милиони фунти од Владата на Обединетото Кралство на Велика Британија и Северна Ирска, сега сите училишта во Западен Балкан имаат свои микро бит уреди. На овој начин, Британскиот совет ќе овозможи милиони ученици да стекнат нови дигитални вештини, како и вештини за критичко размислување и решавање проблеми што ги бараат модерните работодавци – рече Клер Сирс, директор на Британскиот совет за Западен Балкан.

Во оценувањето на проектите, жирито го зеде предвид критичкото размислување и решевањето проблеми, како и тимската работа и вештините за кодирање.

Паметна куќа, сензори за паркирање, медицински тајмер, се само некои од проектите со кои младите луѓе денеска покажаа бескрајни можности работејќи со микро бит. Најголемата предност на овој уред е тоа што технологијата повеќе не е присутна само на СТЕМ субјекти, туку има своја употреба и во учење на јазици, музика, историја, географија – рече Магда Вуд, претседател на жири-комисијата и раководител на учење во Микро бит фондацијата.

Програмата „Училишта на 21 век“ ги поврзува сите ученици од земјите од Западен Балкан на заедничка платформа со 10 водечки светски земји во областа на математиката и науката.

Тригодишната програма „Училишта на 21 век“ во Македонија и во другите земји од Западен Балкан ја спроведува Британскиот совет, во соработка со релевантните министерства и институции од областа на образованието. Програмата опфаќа над 4.000 училишта во регионот за кои обезбедува ресурси, алатки и тренинг за да можат сите ученици да добијат можност да се стекнат со вештини на иднината.

95-годишниот Чарли Менгер е познат како "десна рака" на легендарниот инвеститор Ворен Бафет. Манџерoт е потпретседател на Беркшир Хатавеј на Бафет и има лично богатство од 1,7 милијарди долари. Тој е исто така претседател на „Daily Journal Corpration“ и е во одборот на малопродажниот гигант „Costco“.

Според сите универзални критериуми, Менгер има долг и среќен живот. За време на еден настан во Лос Анџелес, тој беше запрашан како постигнал сè.

"Тајната е толку едноставна, таа се состои од неколку едноставни совети", вели милијардерот, цитиран од CNBC.

Советите на Менгер:

- Не завидувај.

-Не трошете повеќе отколку што имате

- Останете во добар дух дури и покрај проблемите.

- Комуницирајте со луѓе на кои можете да сметате.

- Прави што  треба.

"Сите овие правила се многу банални, но тие се вистинити и го прават животот убав", вели американецот.

Како партнер на Бафет, Мангер е од Омаха, Небраска. Дипломирал право и работел како адвокат. Во 1959 година, кога имал 35 години, се запознал со Бафет и станале пријатели, а подоцна и колеги. Мангер е одговорен за многу успеси на „Беркшир Хатавеј“.

Вакцинацијата да биде право на избор а не задолжителна како со сегашниот закон. Ова го бара граѓанска иницијатива од 129 родители, за чиј предлог не се расправаше на вчерашната комисија за политички систем.

Пратениците ќе расправаат за измените на законот по изборите. Родителите кои беа во Собранието велат дека не се антиваксери, туку сакаат сами да одлучуваат дали и кога нивното дете ќе прими вакцина.

-Значи ние не сме против вакцините, но бараме тоа да биде ублажено и сигурно, родителот да знае каква е вакцината, рокот, од каде доаѓа а не да слушаме за вакцини со поминат рок. Да не биде насилно како сега, вели Елена Палевска од граѓанската иницијатива.

Филипче им врати на родителите дека нивната волја не може да биде посилна од правото на детето да биде здраво. Првиот човек во здравството најави дека нема да има невакцинирани ученици во училиштата.

-Нема да дозволиме ниту едно дете да биде запишано во училиште или градинка без да има примено вакцина. Неможе притоа една индивидуална постапка да го загрози колективното здравје, вели Венко Филипче, министер за здравство.

Забраната за невакцинирани деца во градинка е на сила веќе три месеци со епидемијата од морбили од кој досега има над 800 заразени. Во меѓувреме, се уште стојат запечатени и 624=те МРП вакцини кои имаа декларации сдо поминат рок. Обвинителството отвори предмет за овој случај кон крајот на јануари.

Цените на услугите во роаминг  помеѓу Северна Македонија, Србија, Црна Гора, Албанија, Косово и БиХ од јули годинава ќе се намалат за 27 отсто, а од јули 2021 година ќе бидат целосно укинати.

Договорот што ресорните министри го потпишаа на Вториот дигитален самит за Западен Балкан е предуслов за почнување на постапката за укинување на роамингот кон Европската унија.

Идната недела посебно регулаторно тело треба да одржи состанок за да ги утврди намалените цени од јули годинава, прво на интернетот, а потоа на разговорите и постепено да ги намалува цените се до потполното укинување во 2021 година. Регулаторите и  телекомуникациските оператори до 1 јули треба да подготват акциски план и мапа за претстојните активности со прецизирање кој ден што ќе стартува.

– Откако целосно ќе се укине роамингот меѓу земјите од Западен Балкан, тоа ќе се случи и со земјите од ЕУ, што значи дека регионот дигитално ќе се интегрира во Европа многу побргу отколку политички, изјави по потпишувањето на договорот министерот за информатичко општетсво и администрација Дамјан Манчевски.

Според еврокомесарката за дигитална економија и општество Марија Габриел, потпишувањето на договорот за бесплатен роаминг во Западен Балкан е значаeн поттик за регионалната соработка.

– Цените на роамингот постепено ќе се намалуваат и од 2021 година ќе станат како домашните. Потпишувањето на Договпрот ја покажува силната политичка волја во насока на  регионалната дигитализација, рече Габриел.

За Мајлинда Брегу, генерален секретар на Советот за регионална соработка (СРС), зад договорт стојат подготвеност и  лидерство на политичарите од регионот со поддршка на ЕУ.

– Договорот е цел кон којашто сме насочени сите, а тоа е европската перспектива, рече Брегу.

Со потпишување на регионалниот договор за роамингот,  владите во регионот испратија јасна порака на посветеност на европските вредности и подготвеност да ги воведат на патот на интеграција во Европската Унија.

СРС, оперативно тело на земјите од Процесот за соработка во Југоисточна Европа, го олеснуваше целиот тригодишен процес на преговорите меѓу земјите од Балканот меѓу кои и Северна Македонија, со цел да се дојде до крајниот резултат, постепено целосно укинување на тарифите за мобилна комуникација.

Податоците на СРС покажуваат дека повеќе од 76 проценти од граѓаните на Југоисточна Европа (ЈИЕ) се корисници на интернет, додека 40 проценти од нив ги користат сите апликации на социјалните мрежи на мобилните телефони, а повеќето се млади луѓе.

Седумдесет отсто од стопанствениците од Југоисточна Европа сметаат дека укинувањето на цените на роамингот ќе им помогне во поттикнување на трговијата.

Повеќе од 12 милиони туристи минатата година дошле во Западен Балкан и сите биле загрижени поради цената на роамингот.

Од 1 јули 2017 година Македонците зборуваат поевтино кога патуваат во Србија, Босна и Херцеговина и Црна Гора, откако кога стапи во сила третато намалување на цените на роаминг услугите согласно со Договорот меѓу четирите држави од 2014 година. Минута разговор дојдовен повик сега чини 11,6 денари, а пред три години изнесуваше 67,9 денари, за СМС порака сега се плаќа 3,7 денари, за разлика од старата цена од 12,3 проценти. Во септември 2014 година во Будва беше потпишан договор зџа заедничко намалување ма роаминг цените помеѓу Македонија, Црна Гора, Србија и Босна и Херцеговина. Кон регионалната иницијатива минатата година се приклучија и Албанија и Косово.

Македонците очекуваат пониски цени  во роаминг и со Грција, што во делот на податочниот сообраќај треба да се реализира од летната сезона, како што беше најавено по потпишувањето на Меморандумот за соработка на министерот Манчевски со неговиот  грчки колега Никос Папас.