Интересна идеја доаѓа од компанијата Trip.com, една од најголемите светски онлајн туристички агенции, а се однесува на нејзините околу 32.000 вработени и нивните идни деца.

Имено, за да ги поттикнат вработените да работат на проширување на семејствата, оваа кинеска компанија воведуваат нови субвенции за детска грижа во вредност од 1 милијарда јуани или 138 милиони американски долари.

Вработените со минимум три години работен стаж на Trip.com ќе добиваат годишен бонус од 1.376 долари за секое новородено дете секоја година од првиот роденден на детето додека детето не наполни пет години.

Преку воведувањето на овој бенефит за грижа за децата, ние имаме за цел да обезбедиме финансиска поддршка што ќе ги охрабри нашите вработени да основаат или растат семејства без да ги загрозат нивните професионални цели и достигнувања, изјави извршниот директор на Trip.com Џејмс Лианг за CNN.

Соопштението следи по слични иницијативи на помалите кинески компании и доаѓа во време кога земјата се соочува со демографска криза.

Имено, населението на Кина се намали во 2022 година за прв пат по повеќе од 60 години, од само 6,77 раѓања на 1.000 луѓе - што е најниска стапка на наталитет од основањето на комунистичка Кина во 1949 година. Затоа, таа повеќе не е најнаселена земја во светот, но гледа зад Индија, која има повеќе од три милиони жители или една милијарда и 429 милиони од нив.

Иако Пекинг ја заврши својата повеќедецениска политика на „едно дете“ во 2015 година, дозволувајќи им на брачните парови да имаат две деца, националната стапка на наталитет продолжи да опаѓа.

Затоа, ова прашање е клучна грижа за креаторите на политиката бидејќи може да има длабоки импликации за Кина. Ова го зголемува проблемот со стареењето на населението, може да влијае на економскиот раст и да ги намали даночните приходи и придонесите во веќе затегнатиот пензиски систем.

„Компаниите исто така можат да играат улога во рамките на нивните сопствени можности во градењето на поволна репродуктивна средина“, смета Лианг.

Има и други примери. Земјоделската компанија Beijing Dabeinong Technology, од минатата година им дава паричен бонус од 12.391 долари на вработените доколку имаат трето дете. Раѓањето на првото дете е наградено со 4130 долари, а второто со 8260 долари.

Минатиот месец, QiaoYin City Management, компанија за урбани санитарни услуги, објави дека ќе понуди бонус од 13.759 долари на вработените за раѓањето на нивното трето дете. Овој потег имаше за цел да го намали финансискиот товар на семејствата на младите вработени и да одговори на повикот на Владата да го поттикне раѓањето деца.

Падот на наталитетот не е единствената грижа на Пекинг. Премалку луѓе стапуваат во брак, што може да го влоши проблемот.

Околу 6,83 милиони парови се венчале во 2022 година, според податоците објавени од кинеското Министерство за цивилни работи претходно овој месец. Ова е пад од околу 10,5 отсто во споредба со 7,63 милиони бракови регистрирани во 2021 година и е најниската бројка забележана откако Министерството почна да објавува податоци во 1986 година.

Креаторите на политиката дополнително ја намалија границата на раѓање во 2021 година, дозволувајќи им на три деца и ги засилија напорите за поттикнување на поголеми семејства, вклучително и преку планот објавен минатата година за зголемување на породилното отсуство и нудење даночни олеснувања и други бенефиции за семејствата.

Но, тие напори допрва треба да дадат резултати во услови на промена на родовите норми, високите трошоци за живот и образование и економската несигурност.

Од денеска веќе не е во сила Одлуката за ограничување на трговските маржи со која беа опфатени белиот леб, шеќерот, сончогледово масло, брашното од пченица, тип 400 и тип 500, макароните и шпагетите, оризот, трајното кравјо млеко, јајцата, урдата, сирењето, кашкавалот, киселото млеко, павлаката и јогуртот. 

Цените на овие основни производи ќе се утврдуваат според пазарните услови. 

Од Министерството за економија велат дека состојбата се следи и дека засега домашните цени се стабилизирани.

Со оглед дека на пазарот имаме стабилизирање на домашните цени кои се резултат на стабилизирање на берзанските цени на суровинските компоненти од увоз и цените на електричната енергија, цениме дека по завршување на рокот на примена на Одлуката на трговските маржи, 30 јуни, домашните цени треба да продожат да се утврдуваат според пазарни услови, велат од Министерството за МИА.

Според Министерството, долгорочна примена на трговски маржи во услови кога не постои неизвесност на перманентен раст на берзанските цени, може да доведе до спротивен ефект на пазарните услови поради наметнување државна контрола на цените и намалување на конкурентноста кога не сe објективни причинитe за тоа.

Доколку пазарот оцени дека треба да има продолжување на рокот, тоа ќе го спроведеме. Засега ја следиме состојбата со цените на суровините и енергенсите на светските берзи. Тие цени главно ќе ги диктираат условите и потребата од продолжување на мерката или пак ќе оставиме производителите и трговците да покажат општествена одговорност кон потрошувачите по завршување на рокот на мерката, додаваат од Министерството за економија. 

Владата на крајот на април одлучи да го продолжи ограничувањето на трговските маржи за основните прехранбени производи до 30 јуни. Со Одлуката, највисоката трговска маржа за бел леб (сечен на парчиња или цел), бел шеќер и сончогледово масло за јадење (без ладно цедено масло) се утврди во висина до 5 проценти во трговијата на големо и на мало. Највисоката трговска маржа, пак, за брашно од пченица – тип 400 и тип 500, макарони и шпагети од тврда пченица, македонски ориз бел, трајно кравјо млеко со масленост од 2,8, 3,2 и 3,5 отсто, јајца од кокошка, урда, кравјо бело сирење и мешано бело сирење, кашкавал, кисело млеко и павлака и јогурт, се утврди во висина до 10 проценти во трговијата на големо и мало.

Во трговијата на мало во мај годинава во споредба со мај лани е евидентиран пад и на реалната и на номиналната стапка во групата Трговија на мало со автомобилски горива, номинално за 24, 9  проценти, а реално за 13,2 проценти, објави Државниот завод за статистика. 

Податоците на ДЗС покажуваат зголемување на прометот кај номиналните и реалните стапки во групите Трговија на мало со храна, пијалаци и тутун (номинално за 17,9  проценти, а реално за 5 проценти), Трговија на мало, освен трговија со горива (номинално за 11,5 проценти, а реално за 1.4 проценти, како и воТ рговија на мало со непрехранбени продукти, освен гориво каде прометот номинално расте за 4,9  проценти, а реално опаѓа за 2,5  проценти. 

Претседателот на Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ) Марко Бислимоски вечерва рече дека поради технички проблеми, дневната евтина тарифа на струјата ќе почне од 1 декември и тоа е најраниот можен термин.  

Според Бислимоски, ако имаше политика во ваквата одлука, дневната евтина тарифа ќе почнеше од 1 јули.

Со воведувањето на евтината тарифа, земјава, оцени Бислимоски, ќе има најниска цена на електричната енергија во Европа. Засега, поевтина струја од нас, како што напомена, има само Србија.

Првиот човек на РКЕ смета дека е прерано да се каже дали ќе има дополнително намалување на цената на струјата, но не верува дека може да се очекува драматично поскапување. Согласно предвидувањата, истакна, цената на електричната енергија во 2024 година ќе биде 160 евра за мегават час. Годинава во март беше 120 - 130 евра, во април 110 - 120 евра, исто беше и во мај, јуни и јули, но останува да се види како ќе биде во останатиот дел од годината.  

Имаше технички проблеми за кои треба време да се надминат. Операторот сакаше евтината тарифа да почне од 1 јули следната година, но успеавме да се разбереме и да се договориме да почне од 1 декември. Ова е најрано кога можеше да почне евтината тарифа. Евтината тарифа ќе значи и пет отсто линерано налмалување на цената на електриччната енергија, истакна Бислимоски во интервју за Канал 5 телевизија.

Во регионот, додаде, освен во еден дел на БиХ, во ниту една земја не постои евтина тарифа, а не посоти ниту во Европа.

Од 1 декември дневна евтина тарифа кај нас ќе има, што е придбвика за граѓаните, тие ги изградиле термо и хидро електраните и редно е да им се врати на тие луѓе со евтина тарифа во текот на денот. Инаку, после Србија, имаме најниска цена на струјата за домаќинствата во Европа. Всушност, цената на струјата за домаќинствата во Македонија е најниска, освен во Србија, а со воведувањето на евтината тарифа, мислам дека ќе имаме најниска цена на електрична енергија во Европа, подвлече претседателот на РКЕ.  

Тој повтори дека струјомерите ќе се заменат со пософистицирани, т.н. смарт броила и тој процес ќе почне во наредните година, две или три.

Заменети ќе бидат сите струјомери со паметни броила за да може да се прави далечинско отчитување со што ќе се зголеми и довербата на граѓаните кон операторот на дистрибутивниот систем, подвлече Бислимоски.

Во интервјуто, тој уште еднаш порача дека мора да почне замената на јагленот со природен гас. Ќе мора да се градат, рече, и нови производни капацитети.