Од земја до земја валутите се разликуваат колку и културите и јазиците. Но, сте се прашале ли некогаш како ги добиле имињата и зошто денарот се вика токму денар?

Едно етимолошко истражување неодамна спроведено на Оксфорд го објаснува потеклото на најзастапените светски валути.

1. Динар / денар

Многу национални валути го носат името динар – српската, кувајтската, јорданската, алжирската… Зборот динар доаќа директно од латинскиот „denarius“, кој означува сребрени парички што се користеле во Римското Царство.

2. Долар

Доларот е најзастпената валута во светот. Се корсти во САД, Канада, Австралија, Нов Зеланд, Сингапур и во други земји.

Според Оксфорд, името доаѓа од фламанскиот збор „joachimsthal“, кој се однесува на долината на Јоаким богата со сребрена руда. Паричките што се ковале од руда од оваа долина се викале „joachimsthaler“ или скратено „thaler“. Со текот на времето, како што се развивал јазикот „taler“ станал „долар“.

3. Пезос

„Peso“ на шпански значи тежина.

4. Лира

Називот на поранешната италијанска и сегашна турска валута потекнува од латинскиот збор „libra“, кој означува фунта, единица за маса.

5. Марка

Пред еврото Германија и Финска користеа марка, чиешто име, исто така, влее потекло од мерна единица.

6. Кинескиот јуан, јапонскиот јен и корејскиот вон

Сите три валути потекнуваат од кинескиот симбил „圓“, кој означува округла паричка.

7. Круна

Скандинавските земји користат валута, која се нарекува круна. Името го добила од латинската „korona“ што означува круна.

8. Рубља

Руската рубља го добила името од глаголот „рубить“ што значи „отсече, пресече“, зашто се сметала за стотинка од гривна.

9. Рупи

Индиската и пакистанска валута го добила името по зборот рупија, кој на санскрт значи сребро.

10. Ријал

Латинскиот збор „regalis“ значи „кралски“ и од него потекнува името ријал. Денеска можете да пазарите со ријали во Оман, Иран, Катар, Саудиска Арабија и Јемен, а некогаш и во Шпанија.

11. Фунта

И британската фунта ги влече корените од латинскиот, од зборот „poundus“, што значи тежина.

12. Форинта

Унгарците плаќаат со форинта, чијшто назив која потекнува од италијанскиот збор „florino“ или златна паричка од Фиренца.

Дерек Хеј, основач на ЛА Дајрект Moделс, агенција којашто застапува голем дел од попознатите порно глумци и глумици за „Индепендент“ открива зошто тие влегуваат во порно-индустријата, колку заработуваат и од што тоа зависи…

Имено, тој вели дека хонорарот зависи од тоа што се се подготвени глумците да направат пред камера. Стандардна сцена, која вклучува еден маж и една жена, чини околу 1000 долари. Доколку пак, сценариото вклучува само две дами, цената е малку пониска – 700 или 800 долари. Тарифите варираат и до 20 отсто, ако се работи за некој од попознатите актери и агентите успеат да им ја покачат цената.

За оние понеобичните сцени, сумата е значително повисока.

Ако една девојка се согласи да биде снимена со неколку партнери или во некаков „не така традиционален“ акт, ќе добие и повеќе пари. Тука тарифите се движат меѓу 2.000 и 6.000 долари за една сцена. Многу ретко се случува некој да плати повеќе од 6000, вели Хеј.

Според него, заработката зависи и од надворешниот изглед на глумците, како и од агенциите кои ги застапуваат.

Ѕвездите од порно филмовите не се дотолку богати, колку што луѓето си мислат. Дури и најпознатите ѕвезди не заработуваат повеќе од половина милион долари за една година, додава агентот.

Кри­сти Реј­чел Маг­но – Трај­ко­ски од гра­дот Ке­зон, Фи­ли­пи­ни де­нес жи­вее во Ма­ке­дон­ски Брод. Таа со Ма­ке­до­ни­ја се за­поз­на­ва пре­ку сво­јот со­пруг Бо­јан, со ко­го за­ед­но ра­бо­те­ла на брод. Та­му, ка­ко што рас­ка­жу­ва таа за „Ре­пуб­ли­ка“, се ра­ѓа љу­бов ме­ѓу нив двај­ца, па по одре­ден пер­и­од нив­на­та вр­ска е кру­ни­са­на со брак. Таа де­не­ска е ма­ке­дон­ска снаа, мај­ка, же­на ис­пол­не­та со хар­мо­ни­чен жи­вот. Од­лич­но збо­ру­ва и пи­шу­ва ма­ке­дон­ски ја­зик и ве­ли де­ка иа­ко не ѝ би­ло лес­но да се на­у­чи, жел­ба­та да знае да го збо­ру­ва би­ла го­ле­ма. Кри­сти рас­ка­жу­ва и за тоа де­ка лес­но се прис­по­со­би­ла на жи­во­тот ов­де. Таа и неј­зи­но­то се­мејс­тво два­па­ти сла­ват Бо­жик и Ве­лиг­ден, би­деј­ќи до­би­ва го­ле­ма по­чит од фа­ми­ли­ја­та во Ма­ке­до­ни­ја за вред­но­сти­те што ги но­си од сво­ја­та зем­ја. Ја са­ка ма­ке­дон­ска­та куј­на, при­го­тву­ва мно­гу ма­ке­дон­ски спе­ци­ја­ли­те­ти. На се­кој стра­нец што би до­шол ов­де би му пре­по­ра­ча­ла да го по­се­ти Охрид, но и Ма­ке­дон­ски Брод, би­деј­ќи е ми­рен град со чист воз­дух и со до­бри лу­ѓе.

Ко­га прв пат дој­до­вте во Ма­ке­до­ни­ја?

Јас и мо­јот со­пруг се за­поз­нав­ме ко­га ра­бо­тев­ме на брод и по не­кое вре­ме поч­нав­ме вр­ска, ко­ја за­вр­ши со брак. Во 2011 го­ди­на ре­шив­ме да на­пра­ви­ме свад­ба и јас то­гаш дој­дов во Ма­ке­до­ни­ја, та­ка за прв­пат ја за­поз­нав зем­ја­та.

До­а­ѓа­те од зем­ја со раз­лич­на кул­ту­ра и тра­ди­ци­ја од Ма­ке­до­ни­ја. Ка­ко ус­пе­а­вте да се прис­по­со­би­те на жи­во­тот ов­де?

И ако до­а­ѓа­ме од раз­лич­ни др­жа­ви, си­те ние сме лу­ѓе и се прис­по­со­бу­ва­ме на жи­во­тот и на тра­ди­ци­и­те ка­де што жи­ве­е­ме. Јас не­мав проб­лем за­тоа што фа­ми­ли­ја­та на мо­јот со­пруг ги при­фа­ти си­те мои оби­чаи, а јас нив­ни­те. Ние сла­ви­ме два­па­ти Бо­жик и Ве­лиг­ден. Исто та­ка, ми бе­ше ин­те­рес­но де­ка бе­бе­то не тре­ба да се из­не­се над­вор 40 де­на и не тре­ба и да до­а­ѓа­ат го­сти во тој пер­и­од во на­ши­от дом. До­де­ка кај нас во Фи­ли­пи­ни важ­но е са­мо бе­бе­то да е кр­сте­но и не­ма проб­лем за ни­што.

Вие збо­ру­ва­те со­лид­но ма­ке­дон­ски ја­зик, бе­ше ли лес­но да се на­у­чи?

Ко­га дој­дов во Ма­ке­до­ни­ја не бе­ше тол­ку лес­но да се на­у­чи ја­зи­кот, но јас имав го­ле­ма жел­ба да на­у­чам и поч­нав да ра­бо­там во еден ре­сто­ран во Скоп­је и мо­рав на го­сти­те да им се обра­ќам на ма­ке­дон­ски. Во по­че­то­кот бе­ше те­шко, ама јас мо­жев да им об­јас­нам на лу­ѓе­то што са­кам да ка­жам, а тие да ме раз­бе­рат. Јас мис­лам за да се на­у­чи ја­зик не се по­треб­ни са­мо кни­ги ту­ку и да се збо­ру­ва, а за тоа нај­го­ле­ма зас­лу­га има мо­ја­та све­кр­ва, ко­ја ме раз­би­ра­ше што са­кав да ка­жам, та­ка на­у­чив и се­га ве­ќе збо­ру­вам со­лид­но ма­ке­дон­ски. Мно­гу збо­ро­ви во ма­ке­дон­ски­от ја­зик се слич­ни, но има­ат раз­лич­но зна­че­ње. На при­мер, ко­га го пра­шав мо­јот све­кор: „Да­ли сте глад­ни та­то?“ тој ме пра­ша што има за ја­де­ње Кри­сти, а јас: „Има жел­ка та­то“, а тре­ба­ше да ка­жам зел­ка. Имам уште мно­гу та­кви при­ме­ри со смеш­ни си­ту­а­ции. Ко­га дој­дов во Ма­ке­до­ни­ја нај­го­ле­ма под­др­шка имав од фа­ми­ли­ја­та на мо­јот со­пруг. Не­го­ва­та се­стра збо­ру­ва пер­фект­но анг­ли­ски ја­зик и таа најм­но­гу ми по­мог­на во по­че­то­кот – по­себ­но за на­ша­та свад­ба. Јас не ги зна­ев ва­ши­те пес­ни и што се збо­ру­ва во нив. Таа бе­ше таа што ми об­јас­ни да знам за што ста­ну­ва збор. Та­ка свад­ба­та ми по­ми­на со чув­ство ка­ко јас да бев дол­го вре­ме во Ма­ке­до­ни­ја, а не са­мо две не­де­ли.

Целиот текст е објавен во Република

Во Македонија денеска почна Глобалниот самит на жени лидери на кој учествуваат над 300 жени од пет континенти и околу 40 панелисти кои ќе ги споделат своите искуства како да се биде жена лидер.

Според сопругата на претседателот на Република Македонија, Маја Иванова, која е покровител на настанот, само со љубов, посветеност, залагања и упорност може да се биде успешен и да се постигнат зацртаните планови и цели.

Искуството уште еднаш ми покажа дека на тој пат кон подобрување на нашето севкупно живеење, жената е најчестиот, најупорниот и најуспешниот водач, односно лидер. Таа е присутна и во бизнисот и во уметноста и во културата и во социјалата и во здравството и во дипломатијата и во новинарството и во администрацијата. Впрочем жената е присутна секаде, но она што го прави посебно нејзиното приуство и ја извдвојува е нејзиниот пристап, нејзината емотивност, префинетост, интуиција, одлучност и иницијативност, нагласи Иванова.

Жената, смета Иванова, е симбол на сите семејни вредности и темел на заедништво која несебично ја дели својата љубов, својот труд и се вложува себе си во секоја улога и како мајка, сопруга, пријател, работник, професионалец и како лидер.

Улогата на жената лидер, на жената предводник, а уште повеќе на жената која ја има улогата на прва дама во едно општество, ја препознавам како позиција од која може да се поведат многу иницијативи, да се организираат многу акции и кампањи, но и да се бранат обесправените и помалку бројните, тие чиј настап често е незабележлив, ненаметлив, тивок и редок, рече Иванова.

Таа потсети дека дел од нејзините активности се насочени кон децата со посебни потреби, особено на децата со аутизам, дел на лицата со ретки болести, а дел од ангажманите и на децата и нивното здравје.

Една од најдрагите активности која се спроведе под мое покровителство е отворањето на воопшто првиот Ургентен центар на детската клиника, рече Иванова, најавувајќи дека наскоро ќе следи и комплетно реновирање и опремување на Одделот за интензивна нега на оваа клиника.

За претседателката на Сојузот на стопански комори Данела Арсовска жените на пазарот на трудот се активни насекаде и во последните 20-тина години се надминува јазот во однос на родовата еднаквост.

Во регионот, Македонија добро котира во однос на родовата еднаквост. Нема толку разлики на кој начин се третираат жените, туку во поглед на тоа дека тие не успеваат да стигнат до клучните позиции во општеството, истакна Арсовска.

Министерката за информатичко општество и администрација Марта Арсовска Томовска смета дека застапеноста на жената во политиката не е на задоволително ниво и мора да се поработи на тоа поле.

Она што е најважно е импутот што жените го даваат кога ги носат одлуките заедно со мажите заради тоа што женската перспектива е сосема различна од машката, рече Арсовска – Томовска.

И за претседателката на Здружението на бизнис жени на Македонија, Валентина Дисоска недостигаат жени на менаџерски позиции и тоа е она на што треба во иднина да се посвети внимание.

Жените најчесто одат да работат во секторот услуги или го работат она што го знаат бидејки тоа е полесната варијатна, но не инвестираат средства за да развијат сопствен бизнис, вели Дисоска, според која потребна е едукација за да се градат лидерските вештини на жените.

Дводневниот форум го организираат Сојузот на стопански комори во соработка со Здружението на бизнис жени, а на него ќе биде промовирана и Глобалната платформа на жени лидери од јавниот и приватниот сектор во која првпат се вклучуваат и жени лидери од Македонија.