Работодавачите мора систематски да го регистрираат работното време на своите вработени – така одлучи Европскиот суд за сите земји членки на ЕУ.

Со најновата одлука на Европскиот суд во Луксембург, работодавачите се обврзани систематски да го бележат работното време на своите вработени. Само на тој начин, според судот, може да се гарантира почитување на дозволеното работно време.

Инаку, на оваа пресуда и претходеше спор помеѓу Deutsche Bank и синдикатот CCOO во Шпанија. Досега во Шпанија, работодавачите беа обврзани да ги бележат само прекувремените работни часови на што синдикатот реагираше дека прекувремената работа може да се евидентира точно само ако биде евидентирано и регуларното работно време.

Поради пропустот во законот, во Шпанија не се евидентираат повеќе од половина од прекувремените работни часови.

Судот ја образложи својата одлука преку насоките на ЕУ за работното време, насоките за сигурност и здравје на работниците и повелбата за темелни права на ЕУ.

Имено, во неа стои дека “основно право на секој работник е ограничување на максималниот број работни часови и дневни и неделни паузи за одмор“.

По оваа одлука, земјите членки на ЕУ се задолжени во следниот период да донесат соодветна регулатива за регулирање на работното време.

Моника Ризовска го сподели нејзиното богато искуство во IT светот и инспиративната приказна со нас. Во моментот таа е менаџер за маркетинг и комуникации во Космик Девелопмент.

• Во моментот сте ангажирани во Cosmic Development како менаџер за маркетинг и комуникации, колку од Вашите идеи се издржливи и дали мислите дека се вистински патоказ за успешно менаџерство?

Ниедна идеја не е издржлива ако нема кој да ја реализира. Сакам и прифаќам предизвици но неспорно круцијална е тимската работа и резултатите зошто без нив џабе е целиот труд. Скоро невозможно ќе беше без тимска работа и добра координација да се заврши комплетно ребрендирање во сите 4 локации во Канада, Македонија и Србија како и со селење и отворање на поголеми канцеларии наизменично во неполни 6 месеци. Во Cosmic Development нема хиреархија, тимот е составен од самоиницијативни луѓе кои сакаат да растат и и имаат голема љубов кон работата. Не постојат „мои вработени“, а и јас не сум „нивен менаџер“. Сите имаме иста цел, а се разликуваме по експертизата и одговорностите. Среќна сум што сум опкружена со луѓе со кои растам, приватно и професионално. Секојдневно учиме едни од други, особено јас од Рајан (CEO). Од Влад (CTO), секој може да учи. 

• Номинирана сте за успешна и инспиративна жена од UN Women за Југоисточна Европа, како го постигнавте овој успех?

Најдраги се тие номинации кои најмалку ги очекуваш, а се предлог од лица што не ги познавате бидејќи даваат до знаење дека дури и навидум за нас “мали нешта” некој ги гледа и вреднува. По природа сум многу самокритична и сметам дека треба уште многу многу работа и посветеност за да се потврди ваков тип на номинација но верувам дека наскоро ќе го оправдам ова признание кое неспорно мотивира и многу значи. 

Успехот го должам во целост на тимот и членовите на Women in Tech Macedonia, волонтерска организација која ја започнавме со многу искрена намера - да помогнеме и да споделуваме и овозможуваме можности за сите девојки и жени што се на прагот за избор на кариера или промена во ИТ кариера како и за жени во ИТ што сакаат да споделуваат и да одвојат дел од своето време за менторство на останатите членови. Не очекувавме толку голем ентузијазам и желба. Денес WiT има над 50 локални амбасадори од сите градови и над 2000 членови меѓу кои имаме и машки на што особено сме горди и ни се значајни бидејќи несебично ни помагаат во споделување на знаење и реализација на идеите. Позитивна промена настанува кога сите страни се инволвирани и се желни да си помогнат едни со други.

• Кој е Вашиот пристап како јавен говорник во бројните настани во кои учествувате? 

Секое предавање е различно и го спремам со посебна енергија и љубов. Гледам да дојдам порано со цел да имам време да поразговарам и да ја запознаам лично публиката, да слушнам кои се очекувањата и да осетам што дополнително стварно ќе им се најде и спремна сум за флексибилност и прилагодување. Битно е да ја осеќаш публиката и да има конекцијата/“клик” и сакам кога од што е интересно “лета времето”. Уживам кога давам од себе и растам луѓе и секогаш давам простор за интеракција и понатамошна комуникација.

• Како го гледате развојот на IT индустријата во Македонија?

Оптимистички во однос на развивањето а се надевам и во задржувањето на тие кадри.
Дечиња од свои 6 год. учат STEM предмети преку иновативни методи, програмираат роботчиња,  прават веб страни и изучуваат Phyton. Полека но сигурно се градат квалитетни и добро обучни кадри. Недостигот на ИТ кадри поттикна зголемена соработка помеѓу ИТ компаниите со државните факултети и приватните академии, а со тоа се приспособија програмите кон новите технологии и потребите на ИТ компаниите. Постојат групи, организации и асоцијации за споделување на знаење и поддршка, има бесплатни настани, конференции и работилници па сите што размислуваат за кариера во ИТ постојано имаат можност да експериментираат и изучуваат нови технологии. Се зголемија инвестициите во старт-ап заедницата и одлично е што постојат повеќе coworking места, инкубатори и акцелератори како и научно-технолошки паркови.
Верувам дека ова ќе придонесе кон генерации кои ќе бидат максимално приспособливи на барањата од пазарот и постојано ќе инвестираат во своето знаење.

• Дали може да ни опишете еден Ваш работен ден?

08:00-09:00 - Не сум утрински човек иако обожавам утра и изгрејсонца. Пред да заспијам, си го планирам денот и не користам аларм. Се истегнувам, пијам сок од лимон и нане и се пoдготвувам за работа.
09:00-10:00 - Кога ќе стигнам во канцеларија ритуал ни е да да доручкуваме и пиеме кафе заедно со колегите. 
10:00-16:00 - Започнувам со работа и состаноци со тимот. Ме исполнува уникатноста на секој настан, кампања, проект или задача. Тоа носи несекојдневност и возбуда. Не би можела да работам репетитивна и досадна работа, иако ги почитувам бескрајно оние на кои им успева тоа.

16:00-17:00 - Последните саати од работното време ги вложувам за себе и мојот личен раст. Читам новости, се дообучувам, сертифицирам, разгледувам конференции и си го планирам следниот период и патувања.
17:00-19:00 - Завршувам со работа и одам на afterwork средба со најблиските. 
19:00- … - Штом стигнам дома се посветувам на моето хоби - уметноста. Влегувам во своето ателје, си пуштам музика или аудио книга и започнувам со цртање. Уживам во времето за себе, во звукот на покрети со четка и мирисот на боја.

• Вие како успешна млада девојка како ги поддржувате и инспирирате девојките и жените кои сакаат да бидат дел од светот на технологијата? Која е Вашата препорака?

1. Да бидат љубопитни и постојано да учат и инвестираат во своето знаење.
2. Да прифаќаат предизвици.
3. Да се опкружат со инспиративни луѓе покрај кои ќе растат.
4. Да ценат и да се ценат. 
5. Да сакаат и да си го слушаат “внатрешниот глас”.

КБ Прво пензиско друштво АД Скопје , кое беше формирано со стартот на пензиската реформа во државата, речиси една ипол деценија управува со парите на  нивните членови кои се издвојуваат од нивната бруто плата или самостојно за посигурни пензионерски денови.

Притоа, КБ Прв отворен задолжителен пензиски фонд, кој работи во рамки на вториот пензиски столб и во кој средства за идна пензија се издвојуваат од бруто плата, со парите на своето членство управува веќе 14 години, додека КБ Прв отворен доброволен пензиски фонд 10 години управува со парите кои се одвојуваат на доброволна основа за да се обезбеди поголема пензија.

Средствата со кои управуваат фондовите се вложуваат се со цел  да се оствари принос за членовите и секогаш на прво место е интересот на членовите. Остварениот принос директно се распределува на нивните индивидуални, доброволни индивидуални и/или професионални сметки.

Портфолијата на пензиските фондови се диверзифицирани и содржат државни обврзници, депозити, акции во успешни домашни компании, акции во најпознатите светски компании преку инвестиции во удели од инвестициски фондови и друго.

Кб Прв отворен задолжителен пензиски фонд, според податоците од МАПАС, има остварено приноси кои се далеку поповолни од  банкарските депозити.

Средствата од задолжителниот пензиски фонд секој осигуреник има можност да ги повлекува преку програмирани повлекувања или комбинирано откако ќе ги исполни условите за пензионирање според годините на старост и 15 години работен стаж. Можноста за исплата преку месечни ануитети ќе биде достапна по лиценцирање на друштва за осигурување. Во случај ако осигуреник не го исполнува условот за пензиски стаж ќе може со наполнети 65 години старост да ги подигне средствата под услови уредени со закон. Во случај на смрт на осигуреникот, средствата се наследни.

Последниве години сé повеќе расте свеста и интересот за штедење на доброволна основа, односно за одвојување дополнителни средства за посигурна старост.  Ова особено станува сé поактуелно поради фактот дека многу млади денес работат преку интернет, па издвојувањето средства на сопствена сметка може да им обезбеди сигурност во староста.

Во третиот столб може да издвојуваат и компании или здруженија на граѓаните кои преку професионални пензиски шеми можат да организираат и финансираат дополнително пензиско осигурување за своите вработени, односно членови, што е вообичаена практикa во многу европски земји.

Условите за стекнување право на пензиски надоместок и начинот на исплата на пензискиот надоместок од третиот столб можат да се повлечат најрано десет години пред возраста за стекнување право на старосна пензија, што во моментов би значело најрано на возраст од 54 години за мажи, односно 52 години за жени. Средствата може да се исплатат со еднократна или повеќекратна исплата, како пензиски ануитет, со програмирани повлекувања обезбедени од друштвото кое управува со доброволен пензиски фонд, или со комбинација од овие опции.

КБ Прво пензиско друштво од неодамна е во нови простории лоцирани на ул. Митрополит Теодосиј Гологанов бр. 6 во Скопје кои се одраз на растот на друштвото и одговор на потребатаза уште поголема комуникација со членството кое во секое време може да има увид во своите средства и нивното оплодување.

Имаш занает или диплома, имаш работодавач – можеш во Германија. Вака би требало да изгледа законот од следната година. Додека бизнисмените се радуваат, политичката дебата во Бундестагот за оваа тема се вжештува.

Секоја година престој им се одобрува на повеќе од 100.000 странци. Наспроти тоа, Германија изминативе децении себеси не се сметаше за доселеничка држава.

Но, од почетокот на идната година, тоа би требало да се промени. Со новиот закон за доселување стручна работна сила, што сега се наоѓа во законодавна процедура, доаѓањето на работниците од земјите што не се членки на ЕУ би требало да се олесни.

Ако тој закон стапи во сила, во Германија ќе може да се доселат сите оние кои имаат договор за работа и стручна квалификација за тоа работно место.

Повеќе нема да се проверува дали на пазарот на трудот евентуално постои некој Германец или државјанин на ЕУ, кои имаат право на првенство при вработување.

Значи, секој кој има некаква квалификација или работодавач – може да дојде во Германија.

Може да се дојде во земјата и без никаков договор, но на шест месеци, за да се бара работа на самото место. За тој период дојденецот треба сам да се издржува.

Вакво право досега имаа само факултетски образованите, но сега ќе го имаат и сите останати независно кој степен на стручна подготовка го имаат.

На германската економија ѝ недостигаат околу 1,2 милион работници, посебно во секторите за нега на стари и болни лица, како и во градежништвото.

Со новите прописи би требало да биде решен и проблемот на барателите на азил, кои засега смеат да останат само привремено, на пример ако во нивната земја има граѓанска војна. Сега тие би требало да добијат можност да го легализираат својот статус.